Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Aoun, 2025 yılının Ocak ayında milletvekilleriyle kalıcı bir Başbakan atamak için istişarelerde bulunmaya başladı. Bu süreç, mevcut ‘geçici’ Başbakan Necip Mikati ile Uluslararası Adalet Divanı Başkanı Nevaf Selam arasında geçiyor. Bu adım, Aoun’un 2 yıl boyunca boş kalan cumhurbaşkanlığı makamına seçilmesinin ardından, yeni bir hükümet kurulması yolundaki önemli gelişmelerden biri olarak değerlendiriliyor.
Lübnan’da hükûmet yapısı, mezhepsel bir güç paylaşım sistemine dayanıyor. Bu sisteme göre, başbakanın Sünni Müslüman olması gerekiyor. Mecliste bulunan toplam 128 milletvekilinin en fazla desteğini alan aday, başbakan olarak atanacak. Bu durum, ülkede siyasi dinamiklerin ne kadar karmaşık olduğunu göstermektedir.
ADAYLAR KİMLER?
Aoun’un Suudi Arabistan ve ABD tarafından desteklenmesi, Lübnan’daki güç dengesinin değişmekte olduğunu gösteriyor. Bu değişim, Hizbullah’ın geçtiğimiz yıl İsrail ile girdiği savaşta kayıplar vermesinin ardından hız kazandı. Mevcut Başbakan Necip Mikati, dördüncü defa bu görevi üstlenmiş olan bir milyarder iş insanı. Mikati’nin, İran destekli Hizbullah ve onunla birlikte hareket eden Şii Emel Hareketi’nden destek alması bekleniyor.
Diğer bir aday ise, Şubat ayından itibaren Uluslararası Adalet Divanı başkanı olarak görev yapan Nevaf Selam’dır. Önceki dönemlerde Lübnan’ın Birleşmiş Milletler büyükelçisi olarak da görev yapmış olan Selam, Hizbullah karşıtı Hristiyan partiler tarafından desteklenmektedir. Ayrıca, Lübnan Ordusu’nun da Selam’a destek vermesi, onun adaylığının güçlenmesine yardımcı oluyor.
Buna ek olarak, Gebran Bassil liderliğindeki Hür Yurtsever Hareket ve Jumblatt ailesinin liderliğindeki İlerici Sosyalist Parti’nin, oylamalardaki tavrı belirleyici unsurlar arasında yer alıyor. Geçtiğimiz hafta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce Suudi Arabistan’ın Aoun’a yoğun destek verdiği duyurulmuştu; ancak Riyad’ın başbakan adayları konusunda henüz net bir tercih belirtmediği ifade ediliyor.
YENİ YÖNETİME ZOR YÜKÜMLÜLÜKLER
Yeni kurulan yönetim, kritik ve zorlu görevlerle karşı karşıya kalacak. Bu görevler arasında, İsrail hava saldırılarının yıkıma yol açtığı bölgelerin yeniden inşası ve 2019’daki ekonomik çöküşün temel nedenlerini ele alacak reformların başlatılması yer alıyor. Bu noktada, cumhurbaşkanı Aoun’un önemi bir kat daha artıyor.
Aoun’un ABD aracılığıyla, İsrail ile Hizbullah arasında varılan ateşkesin uygulanmasında Lübnan ordusunu güney bölgelere konuşlandırarak oynadığı kritik rol, onu bu zorluklarla başa çıkma konusunda potansiyel bir lider olarak öne çıkarıyor. Yeni yönetimin başarısı, bu karmaşık ve çok boyutlu sorunların nasıl ele alınacağına ve hangi politikaların izleneceğine bağlı olacak.
