Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, 2023 yılında Andrews Ortak Üssü’nde gerçekleştirdiği bir basın toplantısında, Çin’in Panama Kanalı üzerindeki etkisine dair iddialarını tekrar dile getirdi. Trump, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Panama’da yürüttüğü diplomatik temaslarla ilgili olarak açıklamalarda bulundu. “Çin, Panama Kanalı’nı işletiyor. Biz onu Çin’e değil, Panama’ya vermiştik ve geri alıyoruz” ifadelerini kullanan Trump, “Panama Kanalı’nı ya geri alacağız ya da çok güçlü bir şey olacak” şeklinde bir uyarıda bulundu. Bu açıklamalar, ABD’nin Çin’in kanal üzerindeki etkisini azaltma çabasıyla yakından ilişkili olarak görülüyor.
Dışişleri Bakanı Rubio, Panama’daki temasları sırasında, Çin’in kanal üzerindeki etkisinin kabul edilemez olduğunu belirtti. “Gerekli önlemler” alınabileceği konusunda da vurgularda bulundu. Rubio, başkent Panama City’de Devlet Başkanı Jose Raul Mulino ve Dışişleri Bakanı Javier Martinez-Acha ile bir araya geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı, bu görüşmeyi, iki ülke arasındaki stratejik bağların güçlendirilmesi yönünde “önemli bir adım” olarak değerlendirdi.
Görüşmelerin ardından Rubio, Trump yönetiminin, Çin’in artan nüfuzunu sınırlamak için acil değişiklikler gerçekleştirmesini beklediğini ifade etti. Özellikle, “ABD, Panama ile yaptığı anlaşma kapsamında haklarını korumak için gereken her adımı atacaktır” şeklinde önemli bir açıklama yaptı. Ancak, Panama Devlet Başkanı Mulino, ABD’den gelen bu baskıya karşı kanaat getirdi; ülkesinin kanal üzerindeki egemenliğini tartışmaya açmayı düşünmediğini belirtti. Ulusal basına yaptığı açıklamada Mulino, “Panama Kanalı’nın egemenliği tartışmaya kapalıdır” ifadelerini kullanarak net bir duruş sergiledi. Bunun yanında, ABD’nin endişelerini dikkate alacaklarını ancak kanalın yönetiminin Panama’nın kontrolünde kalması gerektiğini açıkça vurguladı.
Mulino ayrıca, 2017 yılında Çin ile imzalanan İpek Yolu Girişimi kapsamındaki mutabakat anlaşmasını yenilemeyeceklerini Rubio’ya iletti. Bu durum, Panama’nın Çin ile olan ilişkilerine mesafe koyma kararı aldığını gösteriyor. Bu gelişmeler ışığında, ABD’nin Çin’in bölgedeki etkinliğini azaltma çabaları devam ederken, Panama, bağımsızlık ve egemenlik haklarını koruma konusunda güçlü bir irade sergiliyordu.
Görüşme sonrasında düzenlenen basın toplantısında Mulino, ABD ile göç krizine dair alternatif bir çözüm önerisi sundu. Rubio, yasa dışı göçle mücadelede işbirliğinin önemine değindi. Mulino’nun önerisi, Venezuela, Kolombiya ve Ekvador’dan gelen göçmenlerin dönüş işlemlerinin, Darien eyaletindeki Meteti kasabasında çözüme kavuşturulması yönündeydi. Mulino, “Sanırım böyle olacak. Panama’yı bir geçiş noktası olarak kullanacağız ve oradan transferler gerçekleştirilecek” şeklinde bir açıklamada bulundu.
Ancak, Panama Başkanı, ABD’nin tüm masrafları karşılaması gerektiğini belirtti. “Dürüst olmak gerekirse, bu bizim için gayet uygun bir çözüm. Panama bu işe 1 dolar bile yatırmayacak” diyerek ABD’nin göçmenlik anlaşmasının uzatılmasını vermiş olduğu bu öneri ile desteklemiş oldu. Panama makamları, 2024 yılında ülke üzerinden ABD’ye ulaşan düzensiz göçmen sayısının 300 bini bulduğunu açıkladı. Mulino, “Bu kriz sadece bizim sorunumuz değil. ABD ve bölgedeki diğer ülkeler de çözüm sürecine dahil olmalı” diyerek bu sorunun küresel bir mesele olduğunu vurguladı.
Panama Kanalı üzerindeki gerilim, ABD ve Çin arasındaki küresel rekabetin bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Washington, Çin’in Latin Amerika’daki ekonomik ve stratejik nüfuzunu kırmaya çalışırken, Panama yönetimi ise egemenlik haklarını korumakta kararlı bir tutum sergiliyor. Trump’ın id
