Mikroplastiklerin su kaynakları üzerinde yarattığı küresel sorun giderek daha ciddi hale gelmektedir. Yeni geliştirilen mikroplastik filtreleme süngeri, bu soruna ölçeklenebilir bir çözüm sunuyor. Araştırmacılar, süngerin üretim sürecinin diğer mikroplastik filtreleme sistemlerinden farklı olduğunu belirtiyorlar. Önceki sistemlerin laboratuvar ortamlarında başarılı olmasına rağmen, geniş çaplı uygulamalarda başarısız olduğu biliniyor. Bu yeni sünger, hem uygun maliyetli hem de büyük ölçeklerde üretilebilecek bir yapı sunuyor.
Ortalama bir insanın yılda yaklaşık 4 bin plastik partikülünü içme suyuyla birlikte alması, mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini ortaya koyuyor. Bu plastik parçacıkları, toksik bileşiklerle birleşerek kanser, hormon bozuklukları ve nörotoksisite gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Ayrıca, mikroplastikler beyin ve plasenta bariyerini aşabiliyor, bu da sağlık açısından son derece riskli durumlar yaratıyor.
Geliştirilen sünger, farklı su ortamlarında, örneğin sulama kanalları, göller, deniz suyu ve havuzlarda test edilmiştir. Testler sonucunda sünger, yüzde 99,9 oranında mikroplastik temizleme kapasitesine ulaşmıştır. Bu sünger, beş kullanım döngüsünden sonra bile yüzde 95-98 oranında verimlilik sağlamakta ve araştırmacılar bu yüksek yeniden kullanılabilirlik oranını “olağanüstü” olarak nitelendirmektedir.
Süngerin üretimi, kirlilikle mücadelede yaygın olarak kullanılan kalamar kemiğinden elde edilen kitin ve pamuk selülozundan yapılmaktadır. Bu hammaddelerin uygun maliyetli ve kolay erişilebilir olması, üretim sisteminin büyük ölçeklerde uygulanabilirliğini artırıyor. Ayrıca, süngerin üretiminde kullanılan ekipmanların (örneğin dondurucular ve mekanik karıştırıcılar) yaygın olarak bulunabilir olması, bu sistemin maliyetini de düşürüyor.
ÇAMAŞIR VE BULAŞIK MAKİNELERİNDE DE KULLANILABİLİR
Araştırmalara göre, süngerin endüstriyel ölçekte kullanılabilir bir modelinin birkaç yıl içinde hazırlanabileceği öngörülmektedir. Bu malzeme, evsel veya belediye filtreleme sistemlerinde, çamaşır makinelerinde, bulaşık makinelerinde ve diğer mikroplastik kaynaklarında etkili bir şekilde kullanılabilir. Böylece, mikroplastiklerin su kirliliğini azaltmakla kalmayıp, aynı zamanda halk sağlığını koruma açısından da önemli bir fayda sağlayacağı belirtiliyor.
Wuhan Üniversitesi’nden araştırmacılar, geliştirdikleri bu teknolojinin gelecekteki testlerden başarıyla geçmesi durumunda, küresel bir sağlık krizine yanıt olabileceğini ifade ediyorlar. Araştırmanın sonuçları, Science Advances dergisinde yayımlanarak bilim dünyası ile paylaşılmıştır. Bu buluş, su kirliliği ile mücadelede önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
