Suriye’de Silahlı Muhalefet Güçlerinden Halep’e Büyük Saldırı
Suriye’nin kuzeybatısında, 27 Kasım Çarşamba günü silahlı muhalefet güçleri hükümete karşı büyük bir saldırı başlattı. Bu ani ve beklenmedik saldırı, muhalefetin ülkenin ikinci büyük kenti olan Halep’in büyük bir kısmını kontrol altına almasıyla sonuçlandı. Suriye ordusunun birliklerini şehirden çekmesi, muhalefet güçlerinin bu stratejik şehirde kontrol sağlamasını kolaylaştırdı. Saldırı sonrası Rusya, Suriye ordusuna destek olmak amacıyla, 2016’dan bu yana Halep’e yönelik ilk hava saldırılarını gerçekleştirdi.
Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) Kimdir?
Halep saldırısına liderlik eden grup, Suriye’deki çatışmalarda uzun bir geçmişe sahip olan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) olarak biliniyor. Bu grup, 2011 yılında El Kaide’ye bağlı olarak Nusra Cephesi adı altında kuruldu ve IŞİD lideri Ebu Bekir el-Bağdadi de kuruluşunda yer aldı. Zamanla, devlet başkanı Beşar Esad’a karşı savaşan gruplar arasında en etkili olanlardan biri hâline geldi. Ancak, cihatçı ideolojisi nedeniyle, o dönemde Özgür Suriye Ordusu adı altındaki ana isyancı koalisyonla anlaşmazlık yaşadı. 2016 yılının başlarında, HTŞ’nin lideri Ebu Muhammed Colani, El Kaide ile olan bağlarını feshederek yeni bir yapı oluşturdu.
HTŞ Lideri Ebu Muhammed Colani
Suriye doğumlu olan Ebu Muhammed Colani, HTŞ’nin liderliğini 2017 yılından beri yürütüyor. Son yıllarda İdlib vilayetinde yerel etkinliklerde görünmesi, “uluslararası terörizmle” arasına mesafe koymak için yapıldığına dair yorumlara yol açtı. Bununla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri, Colani’nin yakalanması için 10 milyon dolar ödül koymuştur. Colani’nin doğum yılına dair kesin bir bilgi yok, fakat Birleşmiş Milletler, 1975-1979 arasında doğduğunu rapor etmektedir. 27 Kasım’da gerçekleştirilen saldırı ile ilgili HTŞ hesabından paylaşılan görsellerde Colani’nın merkezi bir rolde olduğu görülmüştür.
Suriye’deki Kontrol Dağılımı
Suriye’deki savaş son dört yıl boyunca sanki sona ermiş gibi görünüyor. Beşar Esad hükümeti, ülkenin büyük şehirlerinde kontrolü elinde tutmaya devam ederken, bazı bölgeler Esad’ın doğrudan kontrolü dışında kalmaya devam ediyor. Özellikle, doğudaki Kürtlerin çoğunlukta olduğu ve Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) yönetiminde olan bölgeler, Esad’ın etkisinden uzaktır. Ayrıca, iç savaşın başladığı 2011’den bu yana güneyde küçük de olsa huzursuzluklar sürmektedir. IŞİD, Suriye’nin uçsuz bucaksız çöl bölgelerinde bir güvenlik tehdidi olmaya devam etmektedir.
Halep ve İdlib’in Anlamı
Suriye hükümet güçleri Halep’i yeniden kontrol altına almak için çaba sarf ederken, İdlib uzun yıllar savaş alanı olarak kalmıştır. 2020 yılında, Esad’ın müttefiki Rusya ile isyancıları destekleyen Türkiye arasında varılan ateşkes anlaşması, büyük ölçüde etkili olmuştur. Halep’te yaklaşık dört milyon insan yaşıyor ve bu nüfusun büyük bir kısmı, muhaliflerden geri alınan kasaba ve şehirlerden gelenlerden oluşuyor. Halep, aynı zamanda muhaliflerin en büyük yenilgilerinden birini temsil ederken, Esad’ın zaferine ulaşmasında Rusya’nın hava gücü ve İran’ın askeri desteği kritik bir rol oynamıştır.
