Küresel ticaretin 2024 yılı itibarıyla yıllık bazda yüzde 3,3 oranında artarak 33 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Bu seviye, dünya ticareti açısından tüm zamanların en yüksek seviyesine işaret ediyor. Ancak, ticaret savaşlarının genişleme riski ve devam eden jeopolitik zorluklar, 2025 yılına dair belirsizlikler yaratıyor. Bu bilgiler, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansının (UNCTAD) Küresel Ticaret Güncellemesi raporuna dayanmaktadır.
2024 yılında, küresel ticaret hacminin geçen yıla göre 1 trilyon dolar artması bekleniyor. Bu büyüme, özellikle hizmet ticaretindeki yıllık bazda yüzde 7’lik artışla destekleniyor. Öte yandan, küresel mal ticareti ise yıllık bazda yalnızca yüzde 2 oranında bir artış göstermekte ancak 2022’deki zirve seviyenin altında kalmaya devam ediyor.
GELENEKSEL SEKTÖRLERDE DÜŞÜŞ
UNCTAD raporuna göre, gelişmekte olan ekonomiler daha yavaş bir ticaret büyümesi ile karşı karşıya kalırken, bilgi ve iletişim teknolojisi ile hazır giyim gibi yüksek büyüme gösteren sektörler ticarette çeşitlilik ve dayanıklılık fırsatları sunuyor. Fakat, gelişmekte olan ekonomilerin kritik öneme sahip büyük geleneksel sektörlerinde bir düşüş yaşanmaktadır.
Örneğin, enerji ticareti 2024 yılının üçüncü çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 2, yıllık bazda ise yüzde 7 oranında gerilemişken, metal ticareti de hem çeyreklik hem yıllık bazda yüzde 3 oranında daralmıştır. Otomotiv ticareti bu dönemde yüzde 3 oranında bir düşüş göstermiş, fakat yıl sonunda otomotiv ticaretinin yüzde 4’lük bir büyüme ile tamamlanması bekleniyor.
UNCTAD, gelişmekte olan ekonomilere ticaretin çeşitlendirilmesi amacıyla politikalar benimsemeleri ve riskleri azaltmak amacıyla yüksek değerli sektörlere yatırım yapmaları çağrısında bulundu. UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, ticaretin sürdürülebilir kalkınmanın temel taşı olmaya devam ettiğini vurguladı ve “Gelişmekte olan ekonomiler, 2025’teki fırsatları değerlendirebilmek için koordineli bir desteğe ihtiyaç duyuyor” ifadelerini kullandı.
Bu bağlamda, dünya ticaretindeki büyüme oranlarının yanı sıra, ticaretin yapısındaki değişim ve sektörel farklılıkların da dikkate alınması, gelecekte daha sürdürülebilir ve çeşitlendirilmiş bir ticaret yapısının sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
