Kremlin, 2023 yılının Çarşamba günü, Amerika Birleşik Devletleri ile müzakere edilen Karadeniz’deki deniz güvenliği anlaşmasının yürürlüğe girmesi için belirli koşulların yerine getirilmesi gerektiğini açıkladı. Bu durum, iki ülke arasındaki gerilimi arttıran bir gelişme olarak dikkat çekiyor. Moskova, daha önce imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının kendi ihtiyaçlarını dikkate almadığını savunuyor. Bu bağlamda, Washington, Salı günü Ukrayna ve Rusya ile ayrı ayrı yaptığı mutabakatlarda, Karadeniz’deki çatışmaların sona erdirilmesi ve enerji hedeflerine yönelik saldırıların askıya alınması konusunda anlaşma sağlandığını belirtti.
ABD, Moskova üzerindeki bazı yaptırımların kaldırılması yönünde baskı yapmayı da kabul etti. Ancak, Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlar, Rusya’nın gıda ve gübre ihracatını doğrudan hedef almıyor olsa da, Moskova’ya göre, bu yaptırımlar ödeme sistemleri, lojistik ve sigorta alanlarında kısıtlamalar getirerek sevkiyatları fiilen engelliyor. Rusya, özellikle devlet tarım bankası Rosselkhozbank’ın uluslararası ödeme ağı SWIFT’e yeniden bağlanmasını talep ediyor; bu tür adımlar ise Avrupa ülkelerinin onayını gerektirebilir.
TAHIL GİRİŞİMİ YENİDEN SAĞLANABİLİR
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, konuya ilişkin gazetecilere yaptığı açıklamada, “Karadeniz tahıl girişimi, bir dizi koşulun yerine getirilmesinin ardından yeniden devreye alınabilir,” diyerek bu durumun mümkün olduğunu ifade etti. Peskov, daha önceki Karadeniz Girişimi’nde belirlenen koşulların, sadece Rusya tarafıyla ilgili olanlarının yerine getirilmediğini belirterek, “Bu nedenle, bu sefer adaletin sağlanması gerekiyor ve Amerikalılarla çalışmalarımızı sürdüreceğiz,” şeklinde konuştu.
Rusya, 2023 yılında Birleşmiş Milletler ve Türkiye’nin arabuluculuğuyla 2022’de kurulan orijinal anlaşmadan çekildi. Kremlin, çekilmenin gerekçesi olarak, gıda ve gübre ihracatına yönelik taleplerinin yerine getirilmemesini gösterdi. Moskova, bu taleplerin karşılanmamasının, ülkenin küresel pazara erişimini ciddi biçimde engellediğini savunuyor.
Sonuç olarak, Karadeniz’deki deniz güvenliği ve tahıl koridoru anlaşmasına dair gelişmeler, hem Rusya hem de Amerika Birleşik Devletleri için önemli bir mesele olmaya devam ediyor. Bu bağlamda, her iki taraf da müzakere süreçlerini sürdürecek gibi görünüyor. Ancak, anlaşmaların yeniden devreye girmesi için belirli koşulların yerine getirilmesi gerektiği açıkça belirtiliyor. Bu durum, bölgedeki güvenlik ve ticaret dinamiklerini doğrudan etkileyecektir.