Yurttaşların borçlarında yaşanan artış dikkat çeken bir boyuta ulaştı. Bankaların tahsil edemediği krediler veya takipteki alacaklar, ekonominin tıkandığını gösteriyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) 19 Temmuz haftasına ait verilerine göre kredi tahsillerinde yaşanan krizin büyüdüğü ortaya çıktı. Bankaların vadesinde tahsil edemediği için icra takibine aldığı batık krediler, bir haftada 13 milyar 323 milyon lira artarak 238 milyar 385 milyon TL’ye ulaştı. Bu artışın 3 milyar 658 milyon lirası bireysel kredi ve kredi kartları borçlarından oluştu.
Batık kredilerin kredi stokuna oranı henüz düşük bir seviyede olsa da, geçen yılın aralık ayından itibaren hızlı bir yükseliş trendi devam ediyor. Batık krediler geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 24,5 oranında artarken, son bir yılda yaşanan artış yaklaşık yüzde 40’ı buldu.
Kredi faizlerindeki artış ile birlikte artan batık krediler özellikle yurttaşları etkiliyor. Yüksek faiz oranları ve enflasyon, geliri artmayan yurttaşların borçlarını geri ödemelerini zorlaştırıyor.
Yurttaşın zamanında ödeyemediği için bankalar tarafından icra takibine alınan bireysel kredi ve kredi kartı borçlarında yılbaşından bu yana 30 milyar 514 milyon liralık bir artış yaşandı. Aralık ayının son haftasından bu yana yüzde 68 oranında artan bireysel kredi ve kredi kartı kaynaklı takipteki alacaklar, 75 milyar 349 milyon TL’ye ulaştı.
Sadece batık kredi kartı borçlarında son bir yılda yüzde 245, batık ihtiyaç kredisi borçlarında ise yüzde 59,9 oranında bir artış yaşandı. Geçen yıl 10 milyar 99 milyon olan batık kredi kartı borcu, 19 Temmuz itibarıyla 34 milyar 859 milyon TL’ye, batık ihtiyaç kredisi borcu ise 25 milyar 336 milyon TL’den 39 milyar 757 milyon liraya çıktı.
Ticari kredilerdeki batık oranında özellikle son dört haftada ciddi bir artış yaşandı. Haziran ayının son haftasında 147 milyar 710 milyon TL olan batık ticari ve diğer kredi borçları yüzde 10 artarak 163 milyar 35 milyon TL’ye yükseldi. Batık ticari kredilerdeki yıllık artış ise yüzde 21,3 oldu. KOBİ’lerin batık kredi borcu ise son bir yılda 53 milyar 46 milyon liradan yüzde 18 oranında artışla 62 milyar 603 milyon TL’ye çıktı.
Seçim öncesinde kredi kartları azami faiz ve gecikme faizi oranları düşüktü. Ancak seçim sonrası değişen ekonomi yönetimiyle birlikte bu faizler yükselerek kredi kartı faizleri yüzde 4,25’e kadar çıktı. Gecikme faizi ise yüzde 4,55 seviyesinde bulunuyor. Bireysel kredilerin ortalama yıllık faiz oranı yüzde 75,44 iken, ticari kredilerde bu oran yüzde 62,80.
