Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sunulan verilere göre, Ocak 2023 itibarıyla inşaat üretim endeksi, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %15,5 oranında bir artış göstermiştir. Bu artış, son 9 ay içinde kaydedilen en yüksek veri olarak dikkat çekmektedir. Öte yandan, inşaat üretim endeksi Nisan 2024’te %17,9 seviyesine yükselmiş, ardından izleyen aylarda dalgalı bir seyir izlemiştir.
Bu istatistikler arasında yer alan bina üretim endeksi de önemli bir artış göstermiştir. Ocak ayı itibarıyla mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış bina inşaatı endeksi 152,1 puana yükselerek, 2017 yılının Ocak ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Bu durum, bina inşaatında rekor düzeyde bir artış olduğunu ortaya koymaktadır. Daha önceki en yüksek rakamlar ise Aralık 2024’te 144,9 ve Ocak 2018’de 138 olarak belirlenmişti.
Sektör temsilcileri, geçmiş yılın ikinci yarısında başlayan konut satışlarındaki artışın inşaat üretimini de desteklediğini belirtmişlerdir. Özellikle faiz indirimlerinin başlaması ve yıl içinde devam edeceğine dair geçerli beklentiler, bu artışı tetikleyen unsurlar arasında yer almıştır. Aynı zamanda, inşaat maliyetlerindeki yıllık artışın Ocak ayında %26,61’e gerilemesi, son 49 ayın en düşük verisi olarak kaydedilmiş ve bu durum üretimi teşvik eden faktörlerden biri olmuştur.
KONUT ARZI ARTIYOR MU?
İnşaatçılar ve Gayrimenkul Geliştiricileri Derneği (İNDER) Başkanı Engin Keçeli, bina inşaatı sektörü endeksinin tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkmasının ve inşaat üretim endeksinin son 9 ayın en yükseğine ulaşmasının sektörde “önemli ve sevindirici bir gelişme” olduğunu belirtti. Keçeli, “Müteahhitler yeniden inşaat yapmaya başlıyor. Üretimi artırmak zorundayız çünkü birkaç yıldır çok düşmüştü. Üretim olmazsa, Eylül’den sonra satacak daire bulamayacağız.” ifadelerini kullandı. Faizlerin düşmesiyle birlikte yılın ikinci yarısında konut satışlarının önemli ölçüde artacağı öngörülmektedir.
Konut üretiminin uzun vadede artırılması gerektiğini ifade eden Keçeli, mevcut üretimin talep karşısında yeteri kadar olmadığını vurguladı. “Talep var, bizim de arzı artırmamız gerekiyordu. Bu veri, o artışın öncü göstergesidir. Hem üretim hem de satış artacak. Tüm üreticiler, şu anda canlı olan talebe hazırlık yapıyor.” dedi.
KONUT SATIŞLARINDAKİ ARTIŞ DEVAM EDİYOR
Gayrimenkul ve İnşaat Platformu yöneticisi Mustafa Ekiz ise, faizlerin düşme eğiliminde olması sebebiyle konut satışlarının artış göstermeye devam edeceğine inanmaktadır. Geçen yılın ikinci yarısından itibaren konut satışlarındaki sürekli artış, vatandaşların diğer yatırım araçlarından elde ettikleri kazançları konuta yönlendirmesi sayesinde gerçekleşmektedir. Ekiz, bu kapsamda son 8 ayda satılan konut sayısının 1 milyon 158 bine yaklaştığını belirtmiştir. Mevcut konut stoklarının tükenmekte olduğunu ve satışların büyük bir kısmının ikinci el konutlardan oluştuğunu ifade etmiştir. Bu durum, yeni konut üretiminin artmasını ve sektörün canlanmasını zorunlu kılmaktadır.
Türkiye’de yıllık bazda yaklaşık 800 bin konut üretilmesi gerektiğini belirten Ekiz, mevcut üretim seviyeler