Son yıllarda, özellikle 2020’li yılların başlarından itibaren hızla artan konut fiyatları, sabit gelirlilerin ev sahibi olma ihtimalini neredeyse ortadan kaldırmıştır. Faiz oranlarının dalgalanması, konut almak isteyenlerin hayatını kolaylaştırmak bir yana, zorlaştırmaktadır. SGK Uzmanı Özgür Erdursun’a göre, memur ve özel sektör çalışanları yıllarca birikim yapmadan ev sahibi olamazken, artık kıdem tazminatı ve emekli ikramiyeleri ile bile konut satın alma şansları kalmamıştır.
Türkiye genelinde ev fiyatları hızlı bir şekilde yükselmeye devam ederken, enflasyon nedeniyle sabit gelirlilerin alım gücü de oranla azalmaktadır. Özgür Erdursun’un değerlendirmelerine göre, tüm hayatları boyunca çalışarak emekli olan memurlar ve özel sektör çalışanları, alacakları ikramiyelerle yalnızca eski bir araç satın alabiliyor ya da torunlarının eğitim masraflarını bir yıl boyunca karşılayabiliyorlar.
Devlet memurlarının emekli olduktan sonra aldıkları ikramiye tutarları, unvana göre değişiklik göstermekle birlikte, en fazla 1 milyon 161 bin TL’ye kadar ulaşmaktadır. Örneğin; lise mezunu bir memur 620 bin TL, üniversite mezunu bir memur 722 bin TL, öğretmen, hemşire, avukat, din görevlisi 886 bin TL, vali ise 1 milyon 161 bin TL ikramiye almaktadır.
Ancak bu rakamlar, Türkiye’deki ortalama konut fiyatlarının oldukça gerisinde kalmaktadır. Birikimi olmayan bir memurun, emekli olduktan sonra aldığı ikramiye ile bir ev alması neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Dahası, emekli maaşlarının düşmesi ile birlikte kredi taksitlerinin ödenmesi de büyük bir zorluk oluşturuyor.
Erdursun’un aktardığı verilere göre, emeklilik sonrası alınan maaşlar ev sahibi olmayı daha da zorlaştırmaktadır. Lise mezunu bir memur emekli olduğunda 20 bin 590 TL, üniversite mezunu bir memur 23 bin 958 TL, öğretmen, hemşire, avukat, din görevlisi 29 bin 417 TL ve vali ise 71 bin 5 TL emekli maaşı almakta. Bu maaşlarla kredi taksiti ödemeden geçinmek dahi zorlaşmakta ve birikim yaparak ev sahibi olmak neredeyse imkânsız hale gelmektedir.
Özel sektör çalışanları için durum çok farklı değildir. 25 yıl çalışarak emekli olan bir asgari ücretli, brüt maaş üzerinden hesaplanan kıdem tazminatıyla en fazla 1 milyon 166 bin 385 TL alabilir. Ancak bu rakam da günümüz şartlarında bir ev satın almak için yeterli olmamaktadır.
TÜRKİYE EV ALMANIN EN ZOR OLDUĞU ÜLKELER ARASINDA
Özgür Erdursun’un vurguladığı en çarpıcı nokta, Türkiye’nin dünyada ev almanın en zor olduğu ülkeler arasında yer almasıdır. Yüksek enflasyon, artan konut fiyatları ve düşen alım gücü, sabit gelirliler için ev sahibi olmayı artık neredeyse bir hayal haline getirmiştir.
Erdursun, dünyada ev almanın en zor olduğu 10 ülkeyi sıralamıştır:
- Türkiye Yüzde 81,45
- Nepal Yüzde 59,04
- Hindistan Yüzde 49,86
- Endonezya Yüzde 48,35
- Ermenistan Yüzde 46,12
- Güney Kore Yüzde
