Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 13 Mayıs 2024 tarihinde kamuda uygulanan tasarruf paketini duyurdu. Ancak resmi verilere dayanarak, gerçekten tasarruf yapılmış mı? Yıllık harcamalar hızlı bir artış gösterdiğini açıkça ortaya koyuyor. Ekonomist Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz’ın yaptığı bütçe analizi, kamu giderlerinde beklenen düşüş yerine rekor seviyelerde artış yaşandığını gösteriyor.
Prof. Dr. Yılmaz’ın değerlendirmelerine göre, 2024 yılı boyunca kamuda harcamalarda ciddi bir azalma sağlanamadı. Hatta pek çok kalemde, harcamalar olağanüstü boyutlara ulaşarak, dikkat çekici bir yükseliş gösterdi.
TAŞIT GİDERLERİ 4 KAT ARTTI
2024 yılının ilk üç ayında kamu taşıt giderleri yaklaşık 2.1 milyar TL iken, yılın son üç ayında bu miktar 10.3 milyar TL’ye yükselerek yaklaşık 4 katına çıkmış durumda. Taşıt alımlarında kaydedilen artış oldukça dikkat çekici. Yılın ilk altı ayında taşıt alımları için harcanan miktar 231 milyon TL iken, ikinci yarıda bu rakam 7.5 milyar TL’ye fırladı. Araç alımlarıyla birlikte onarımlar için harcanan tutar da önemli ölçüde artış gösterdi; yılın başındaki taşıt onarım giderleri 855 milyon TL iken, son çeyrekte bu rakam 2.3 milyar TL’ye ulaşmıştır.
HABERLEŞME GİDERLERİ KATLANDI
2024 yılı itibarıyla kamu kurumlarının haberleşme giderleri de 2.5 kat artış gösterdi. Yılın ilk çeyreğinde 2.2 milyar TL olan haberleşme harcamaları, yılın son çeyreğinde 8.1 milyar TL’ye fırladı. Bunun yanı sıra kırtasiye ve baskı harcamaları da 4 katına, lojman ve sosyal tesis harcamaları ise 6 katına çıktı.
ENERJİ GİDERLERİ BÜTÇEYİ YUTUYOR
Kamu bütçesinin en büyük gider kalemlerinden biri olan enerji giderleri, tasarruf önlemleri gereği ayrılan bütçenin yarısından fazlasını tüketmiş durumda. 2023-2024 yılları arasındaki karşılaştırmalara göre, kamu harcamalarında genel artış oranı %40 olarak kaydedilmiştir. Özellikle enerji giderleri %20’lik bir artış gösterirken, taşıt kiralama, kırtasiye ve haberleşme gibi diğer kalemlerdeki artış oranları çok daha yüksek seviyelere ulaşmıştır.
TASARRUF HALKA, HARCAMA KAMUYA
Bu bağlamda özetlemek gerekirse, uygulanan tasarruf tedbirleri kamu maliyesinde kayda değer bir azalmaya yol açmamıştır. 2023’ten 2024’e taşıt kiralama ve onarım giderleri %136, haberleşme giderleri ise %100 oranında artmıştır. Bu durum, enflasyonla mücadelenin yükünü halkın sırtına bindirirken, kamu harcamalarındaki artışın devam etmesi dikkat çekmektedir. Gelir dağılımındaki adaletsizlikler ve harcamaların yeterince denetlenememesi, kamu bütçesi üzerindeki baskıyı artıran diğer faktörlerdir.
Kamuda tasarruf-6-son)
2023’ten 2024’e taşıt kiralama ve onarım giderlerinde %136 oranında artış ortaya çıkarken, haberleşme giderlerinde artış %100 oldu. Kırtasiye-baskı giderleri ile lojman-sosyal tesis giderleri %70’e yakın artış gösterdi.
Sonuçta enflasyonla…
— Prof.D
