Son dönemde yapılan araştırmalar neticesinde, Japonya, Norveç, Fransa, İngiltere, Portekiz ve İtalya gibi birçok farklı ülkeden gelen batık gemilere dair önemli eserler keşfedildi. Bu gemilerin, I. Dünya Savaşı sırasında, özellikle Alman denizaltılarının (U-botlar) saldırıları sonucu battıkları tespit edilmiştir. Bu durum, dönemin savaş teknolojileri ve stratejileri hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
Alman U-botlarının, savaş sırasında müttefik askeri ve ticari gemilerine yönelik saldırıları, Fas’ın güney kıyılarında ciddi kayıplara neden olmuştur. Yıllarca kayıp olan bu gemilerin konumlarının belirlenmesi, bölgenin tarihi ve denizcilik mirası açısından önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Bu keşif, tarih boyunca yaşanan deniz olaylarının yeni bilgilerle aydınlanmasına da katkıda bulunmaktadır.
Keşifleri gerçekleştiren Assalam Derneği, bu önemli batık alanlarının korunması ve daha fazla araştırma yapılabilmesi için gemilere ait ön koordinatları ve detaylı raporları Fas Ulusal Hidrografi, Oşinografi ve Deniz Kartografisi Koordinasyon Komitesi ile paylaşmıştır. Bu tür girişimler, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde deniz mirasının korunmasına yönelik daha fazla önlem alınmasına kapı aralayabilir.
Bu keşif, Fas’ın deniz mirasını belgeleme çalışmalarının bir devamı niteliğindedir. Daha önce Dakhla yakınlarında batan Kaiser Wilhelm Der Grosse isimli Alman imparatorluk gemisinin yanı sıra, UNESCO’nun deniz mirasına yönelik ilk programının başlatılması gibi önemli çalışmalar da yapılmıştır. Ayrıca, Uluslararası Kıyı Forumu’nun düzenlenmesi gibi etkinlikler, Fas’ın deniz mirasını dünya çapında tanıtmak için önemli adımlar olmuştur.
Assalam Derneği, su altı arkeolojisi alanındaki bilgi birikimini artırma hedefi doğrultusunda hem ulusal hem de uluslararası kurumlarla iş birliği yapmaktadır. Bu ortak çalışmalar sayesinde, Fas’ın Ulusal Arkeoloji ve Miras Bilimleri Enstitüsü (INSAP) ile Dakhla’da düzenlenen uluslararası atölye çalışmaları kapsamında ilk uzmanlık eğitimleri gerçekleştirilmiştir. Bu tür eğitimler, yerel uzmanların yetiştirilmesi ve bölgedeki su altı arkeolojisine olan katkının artırılması açısından büyük önem taşımaktadır.
Ayrıca, dernek, Afrika’daki kurumların Dakhla’yı bölgesel bir deniz mirası koruma merkezi haline getirmek amacıyla 15 Ekim 2024’te imzaladığı anlaşmanın yetkililerce desteklenmesini talep etmiştir. Bu tür girişimler, bölgenin tarihi ve kültürel zenginliklerinin korunmasına yönelik önemli adımlar olmaya devam etmektedir.
Ocak ayında ise, Fas Ulusal Su Altı Mirası Araştırma ve Çalışma Merkezi, El Cezire (El Jadida) yakınlarında iki tarihi batık keşfettiğini duyurmuştur. Bu batıklardan biri, şehrin sahili yakınlarında, diğeri ise liman girişinde bulunmuştur. Metal yapılı bu gemilerin, 19. yüzyılın sonlarına ait olduğu düşünülmektedir. O dönemde El Cezire limanı, Fas’ın ticaretinde kritik bir merkez konumundaydı. Bu buluntular, tarihi ticari yollar ve denizcilik geçmişi açısından önemli bilgiler sağlamaktadır.