NASA’nın iki farklı uydusundan elde edilen zaman atlamalı görüntüler, Kumani adasının Ocak-Şubat 2023’te ani bir şekilde ortaya çıkışını ve 2024’ün sonunda sadece küçük bir parça kalana dek yavaş yavaş kayboluşunu gözler önüne serdi. Bu ada, Azerbaycan açıklarında, karaya yaklaşık 20 kilometre mesafede yer almakta olup, bilim insanlarının ilgi odağı haline gelmiştir.
Kumani Bankası, çamur volkanlarıyla ünlü bir bölgedir; bu çamur volkanları deniz tabanının altında yer alarak rastgele patlamalarla yüzeye çamur adaları çıkarabilmektedir. Bu oluşumların ilk belgeleri Mayıs 1861’e kadar gitmektedir. Fakat bulunduğu bölgede, çamur adası bir yıl içinde sulara gömülmüştür. 20. yüzyılda en az altı kez benzer şekilde ortaya çıkan bu ada, genellikle yüzeyde iki yılı geçmeden kaybolmaktadır.
Çamur volkanlarının patlama olayları genellikle büyük ateş toplarıyla sonuçlanırken, 2023 yılına ait bu adanın oluşumu oldukça sessiz bir şekilde meydana gelmiştir. Bu durum, volkan ile bağlantılı araştırmalar yapan bilim insanlarını şaşırtmış ve dikkatlerini çekmiştir. Jeofizikçi ve çamur volkanları uzmanı Mark Tingay, bu olayın 2024 Kasım ayında gerçekleştiğini gözlemlediğini belirtmiştir. Bununla birlikte, ne 2023’te ne de sonrasında bu adanın resmi bir kaydının olmadığını vurgulayarak, “20 kilometre açıkta bir ada yükseliyor ve kimse fark etmiyor. Bu inanılmaz,” şeklinde ifadelerde bulunmuştur.
TARİHTEKİ İLK ‘HAYALET ADA’ DEĞİL
Kumani adasının ortaya çıkışı, bilim insanlarını daha önce de şaşırtan bir olay değil. 1993 yılında benzer bir olay meydana gelmiş, yine ateş topu olmadan bir ada oluşmuş ve bu durum yalnızca uydu görüntüleri sayesinde tespit edilmiştir. Bu tür geçici adalar, volkanik etkinliklerin ilginç sonuçlarından biridir ve Kumani adası, bu fenomenin günümüzdeki en ilgi çekici örneklerinden birini temsil eder.
NASA, 10 Ocak 2025’te Kumani adasının görüntüsünü “Günün Fotoğrafı” olarak seçmiştir. Bu durum, geçici adanın bilimsel ilgiyi bir kez daha üzerine çekmesini sağlamış ve araştırmacıların dikkatini bu olağanüstü doğal oluşuma çekmiştir. Geçmiş yıllardaki benzer olaylar ve bu olayın etkileri, bilimsel çalışmalar için önemli bir kaynak oluşturmaktadır.
