Avustralya’nın Curtin Üniversitesi bünyesinde yürütülen Binar Uzay Programı’na ait üç küçük uydu, geçtiğimiz hafta dünya atmosferine girerek yanarak yok oldu. Her ne kadar bu durum beklenen bir sonuç olsa da, söz konusu uyduların beklenenden çok daha erken, yalnızca iki aylık bir süre içinde sona ermesi, bilimsel testler ve sistem denemeleri için kritik zamanı kaybettirdi. Normalde altı ay süreceği öngörülen bu görev, 364 gün boyunca yörüngede kalan Binar-1’in başarısının ardından, yaklaşık üçte bir sürede nihayetlendi.
Binar-2, Binar-3 ve Binar-4 olarak isimlendirilen bu uydu grubu, düşük Dünya yörüngesinde (2.000 km’den daha az yükseklik) konumlanan CubeSat’lar olarak sınıflandırılıyor. Düşük yörüngede yer alan bu tür uydular, zamanla hareketlerinin yavaşlaması ve atmosferin yoğun katmanlarıyla sürtünme yaşaması nedeniyle sönük bir şekilde Dünya’ya çekilirler ve sonunda atmosferde yanarak yok olurlar. Ancak Binar uyduları, beklenmedik bir şekilde yalnızca iki ay dayanarak, hedeflenen ömrünün altında bir süreyle görevlerini tamamladı.
Peki, bu erken yok olmanın temel sebebi neydi? Son zamanlarda, Güneş’teki aktivitelerin önemli ölçüde artması, Binar uyduları gibi düşük yörüngedeki birçok uydunun da olumsuz etkilenmesine yol açtı. Science Alert’de yer alan haberlere göre, Güneş’in güçlü aktiviteleri, uzaydaki uydular üzerinde ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Güneş’teki yüksek aktiviteler, uyduların yörüngelerindeki dengesizliklere neden olarak, bu cisimlerin beklenenden çok daha hızlı bir şekilde Dünya’nın atmosferine düşmesine sebep olabiliyor.
GÜNEŞ AKTİVİTESİ NEDEN YÜKSEK?
Güneş’teki aktivitenin bu derecede yüksek olmasının başlıca nedeni, Güneş’in manyetik alanında meydana gelen değişikliklerdir. Güneş, her 11 yılda bir manyetik kutuplarını tersine çevirir ve bu döngünün zirve dönemleri sırasında, Güneş aktiviteleri artış gösterir. Her ne kadar tahminler yapılsa da, Güneş’in spesifik aktiviteleri henüz tam anlamıyla öngörülebilir değildir ve bu alandaki çalışmalar hala yeni gelişmekte olan bir bilim dalıdır.
Son birkaç ay içinde Güneş’te meydana gelen aktiviteler, beklenenin 1,5 katı kadar daha yüksek seviyelere ulaştılar. Bu durum, uydular için ciddi riskler oluşturmakta, daha fazla güneş lekesi, güneş patlamaları ve güçlü güneş rüzgarlarıyla sonuçlanan fenomenlere yol açmaktadır. Özellikle düşük yörüngedeki uydular için atmosferik sürüklenme oranını artırarak, bu uyduların hızla yavaşlamasına ve dolayısıyla Dünya’ya düşmesine neden olmaktadır.
364 GÜN BOYUNCA YÖRÜNGEDE KALDI
Binar Uzay Programı, Curtin Üniversitesi tarafından yürütülen ve uzayda operasyon yapma engellerini azaltmayı amaçlayan bir araştırma programıdır. Programın ilk uydusu Binar-1, Eylül 2021’de başarılı bir şekilde yörüngeye fırlatıldı ve 364 gün boyunca yörüngede kaldı. O dönemde Güneş aktiviteleri düşük düzeylerde olduğ
