Son yapılan bir araştırmada, gebelik süreleri 25 ile 55 hafta arasında değişen toplamda 140 fetüs ve bebekten 184 beyin taraması toplanmıştır. Ortalama gebelik süresi 40 hafta olduğundan, elde edilen bu veriler hem doğum öncesi hem de sonrası beynin durumuna dair kapsamlı bir anlayış ortaya koymaktadır. Bu çalışma, beynin belirli bölgelerinde sinir hücrelerinin aktivitelerinin doğum anında ve sonrasında önemli ölçüde arttığını göstermektedir.
Araştırmanın detayları incelendiğinde, sensörimotor ağ gibi dış uyarıcılara tepki veren ve motor hareketleri koordine eden beyin bölgelerinde kayda değer bir aktivite artışı gözlemlenmiştir. Ayrıca, bilgileri farklı beyin bölgelerinden işleyen subkortikal ağda da benzer şekilde artış tespit edilmiştir. Bu bölgelerin, bebeklerin doğumdan sonraki dünyaya uyum sağlamasında kritik bir rol oynadığı düşünülmektedir.
DIŞ DÜNYAYA ADAPASYON
Bebekler, doğumdan sonra rahim içinde geçirdikleri sakin ortamdan, ışıkların, seslerin ve kokuların yoğun olduğu dış dünyaya geçiş yapmaktadır. Bu dramatik değişim, beyinlerinin çevresel duyusal girdilere hızlı bir şekilde uyum sağlamasını gerektirmektedir. Çalışmanın yazarı Lanxin Ji, doğumun beyinde ve vücutta büyük değişiklikler yaratan en kritik yaşam olaylarından biri olduğunu vurgulamaktadır.
Araştırmada, fetüslerin hareketli olmaları nedeniyle fMRI taramalarında doğru veriler elde etmenin zorluğu da dikkat çekmektedir. Bu sorunu çözmek amacıyla annelerin karnına yumuşak manyetik bobinler yerleştirilmiş ve bu bobinler aracılığıyla yapay zeka yardımıyla fetüslerin hareketlerinden kaynaklanan “gürültü” filtrelenerek sinir aktiviteleri yeniden yapılandırılmıştır.
FRONTAL AĞDA DEĞİŞİM
Yapılan araştırma, doğum anında sadece temel duyusal ve motor ağlarda değil, aynı zamanda daha karmaşık bilişsel işlevleri düzenleyen üst frontal ağda da aktivite artışı olduğunu tespit etmiştir. Üst frontal ağ, kısa süreli hafıza gibi gelişmiş bilişsel işlevlerden sorumludur. Lanxin Ji, elde edilen bulgunun beklenmedik olduğunu ve daha detaylı araştırmalara ihtiyaç duyulduğunu ifade etmektedir.
Doğum anında beyin ağlarındaki fonksiyonel bağlantıların belirgin bir şekilde arttığı gözlemlenirken, bu bağlantılar arasındaki iletişim verimliliğinin daha yavaş geliştiği bulunmuştur. Araştırmacılar, bu durumun sinaptik budama olarak adlandırılan bir süreçle ilişkili olabileceğini öne sürmektedir. Sinaptik budama, beyin ağ yapısını optimize etmek amacıyla gereksiz bağlantıların ortadan kaldırıldığı bir süreçtir.
Elde edilen verilerin gelecekteki çalışmalar için bir temel oluşturacağını belirten araştırmacılar, şimdi ise amaçlarının erken doğan (37 haftadan önce doğan) bebeklerin beyin gelişimindeki zamanlama ve ağ yapısındaki farklılıkları tam dönem bebekleri ile karşılaştırmak olduğunu eklemektedirler.
