201 milyon yıl önce yaşanan Triyas-Jura Yok Oluşu, Dünya’daki türlerin yaklaşık dörtte üçünün yok olmasına neden olmuştu. Bilim insanları bu büyük yok oluşun, Orta Atlantik Magmatik Bölgesi’ndeki (CAMP) şiddetli volkanik patlamalarla bağlantılı olduğunu düşünüyordu. Bu patlamaların atmosfere saldığı büyük miktardaki karbondioksit, küresel ısınmaya yol açarak canlı yaşamı için elverişsiz koşullar yaratmıştı.
Ancak PNAS dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, durum sanılandan çok farklı olabilir. Araştırmacılar, CAMP lav tortularını detaylı bir şekilde inceleyerek, volkanik etkinliğin beklenenden çok daha kısa sürede gerçekleştiğini ortaya çıkardı.
Bu bulgu, karbondioksitin atmosferde birikerek ısınmaya neden olmasından önce, sülfatın daha hızlı bir şekilde yayılarak Dünya’yı soğuttuğunu gösteriyor.
Çalışmanın baş yazarı Dennis Kent, “Karbondioksit ve sülfatın etkileri sadece zıt değil, aynı zamanda zaman açısından da farklılık gösteriyor. Karbondioksitin birikmesi ve ısınmaya yol açması uzun zaman alırken, sülfatın etkisi neredeyse anında görülüyor” dedi.
Bilim insanları, bu durumu İzlanda’daki Laki Yanardağı’nın 1783’teki patlamasına benzetiyor. O dönemde yaşanan şiddetli volkanik patlama, küresel soğumaya ve kıtlıklara neden olmuştu.
Araştırmacılar, CAMP patlamalarının da benzer bir etki yaratarak Dünya’yı soğuttuğunu ve bu durumun kitlesel yok oluşa yol açtığını düşünüyor.
Çalışmanın ortak yazarı Paul Olsen, “Çevresel etkilerin büyüklüğü, olayların ne kadar yoğun yaşandığıyla ilgili. Büyük bir kitlesel yok oluşun, kısa sürede gerçekleşen şiddetli volkanik etkinliklerle tetiklenmiş olabileceği sonucuna varıyoruz” dedi.
Bu yeni bulgular, dinozorların yükselişine dair uzun süredir kabul gören teorileri yeniden değerlendirmeye zorluyor. Eğer Dünya’nın soğuması dinozorların egemen olmasını sağlayan ana faktörse, bu durum, iklim değişikliklerinin canlı yaşamı üzerindeki etkileri hakkında daha derinlemesine araştırmalar yapılması gerektiğini gösteriyor.
