Son 3 yıldır üniversite yerleştirme sonuçlarını farklı bir yöntemle açıklayan ÖSYM, sınavda başarılı olan aday sayısını, tercih yapan aday sayısını ve kazanan aday sayısını ayrı kategorilere ayırmaktadır. Bu yıl Yükseköğretime Kabul Sınavı’na (YKS) giren fakat tercih yapmayan adayların sayısı rekor seviyeye ulaştı. ÖSYM verileri, gençlerin içinde bulunduğu zor durumu açıkça ortaya koymaktadır:
2024 YKS başvuruları 3 milyon 36 bin 945 aday tarafından yapılmış, ancak sınava katılan aday sayısı 2.9 milyon olarak gerçekleşmiştir.
2 milyon 755 bin 301 aday üniversite yerleşmeye hak kazanmıştır. Bu adaylardan 1 milyon 670 bin 205’i tercih yapmıştır. Yerleşme hakkı kazanan adayların yüzde 39.38’ini oluşturan 1 milyon 85 bin 96 aday hiç tercih yapmamış, 638 bin 622 aday ise yerleştirilmiş ancak kayıt yaptırmamıştır.
Son 3 yılda, yüksek kira, eğitim maliyetleri ve diğer nedenlerden dolayı üniversiteye kayıt yaptırmayan öğrenci oranı artmıştır. Bu oran 2022’de yüzde 26.5 iken, bu yıl yüzde 39.3’e yükselmiştir. Üniversiteyi kazanan her 100 öğrenciden yaklaşık 40’ı kayıt yaptırmamıştır.
Her 2 fen liseli öğrenciden 1’i kayıt yaptırmamıştır. Fen liselerinde üniversite yerleşme oranı 2022’de yüzde 51.3 iken, 2024’te yüzde 47.05’e düşmüştür. Bu öğrencilerin çoğu yurt dışına gitmiştir.
Anadolu liseleri, ön lisans ve lisans bölümlerine yerleştirilen ancak kayıt yaptırmayan 423 bin 729 öğrenci ile en fazla kayıt yaptırmayan okul türüdür. İmam Hatip liseleri ise lisans düzeyinde yüzde 83.6 oranla en fazla tercih yapmayan okul türü olmuştur.
ÖSYM verilerini inceleyen Eğitim Uzmanı Alaaddin Dinçer, 3 yıllık karşılaştırmalarda tercih yapmayan öğrenci sayısının arttığını belirtmiştir. Gençlerin geleceğe dair umutsuzluğa kapıldığını ifade eden Dinçer, ekonomik krizin eğitimden kaçış oranlarını artırdığını vurgulamıştır. Mezun olunca iş bulamayacakları bilincinde olan gençler, üniversite tercihleri konusunda da tedirginlik yaşamaktadır.
