Türkiye’de aile hekimleri ve meslek örgütleri, “Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” adlı yeni yönetmelik için “eziyet yönetmeliği” tanımını kullanarak büyük bir protesto düzenledi. Aile Sağlığı Merkezi (ASM) çalışanları, 5 Kasım 2024 tarihinde başladıkları 3 günlük iş bırakma eylemiyle bu yönetmeliğe karşı etkili bir direniş başlattılar.
Eylem sırasında çalışanlar, “Aile hekimliği eziyet yönetmeliğine hayır” yazılı pankartlar açarak “Direne direne kazanacağız” ve “Sağlıkta yıkımı durduracağız” gibi sloganlar attılar. Protestolar, il sağlık müdürlükleri önlerinde gerçekleştirildi ve burada yapılan açıklamalarda, yeni yönetmeliğin halkın ve sağlık emekçilerinin haklarına herhangi bir katkı sağlamayacağı vurgulandı. Aile hekimleri, yönetmeliğin hasta-hekim ilişkisini bir müşteri ilişkisine dönüştürdüğünü belirterek, bu durumun halk sağlığını tehdit ettiğini ve emek sömürüsünü artıracağını ifade ettiler.
Protesto açıklamalarında, eğer yönetmeliğin iptali için herhangi bir adım atılmazsa iş bırakma eyleminin uzatılabileceği uyarısında bulunuldu. Eylemciler, yönetmeliğe karşı şu ifadeleri kullandılar: “Emeğinizi yok sayıyoruz, temel ücretlerinizi de düşürüyoruz ama imkansız teşvik taleplerimizi yaparsanız ve belki bu kaybı telafi ederseniz’ yönetmeliğini kabul etmiyoruz. ‘6 ayda bir gelmeyen kişilere ulaşın, onlara zorla sağlık hizmeti verin yönetmeliğini’ kabul etmiyoruz. ‘Vatandaşa sorumluluk veremedik; hastaların peşinden siz koşmak zorundasınız’ yönetmeliğini kabul etmiyoruz.”
Ayrıca, “Hastayı sanki müşteri gibi her şekilde memnun etmek zorundasınız” ifadesiyle başlayan eleştirilerle, yeni yönetmeliğin doğuracağı sorunlara dikkat çekildi. ASM hekimleri, “Ağzınla kuş tutamazsan sözleşmeni yenilemem ve iş akdine son veririm” gibi ifadeleri içeren tehditkar bir yönetmeliği kabul etmediklerini vurguladılar. Eylemciler, “Matematik sınırlarını zorlayıp aklımızla ve emeğimizle dalga geçen bu formül yönetmeliğini, yazdığımız reçeteye bile karışan bu yönetmeliği kabul etmiyoruz” şeklinde sert eleştirilerde bulundular.
Üzerinde durulan bir diğer konu ise bu 3 günlük iş bırakmanın tek sorumlusunun Sağlık Bakanlığı olduğu vurgusuydu. Açıklamalarda, “Biz emek üretenler olarak bu Eziyet Yönetmeliğini kabul etmiyoruz ve asla da etmeyeceğiz” denildi. Protestocular, yeni yönetmeliğin halk sağlığına hiçbir katkı sağlamayacağına, aksine mevcut sağlık sorunlarını daha da derinleştireceğine dikkat çekerek “Sağlık Bakanı istifa” çağrısı yaptı.
Sonuç olarak, aile hekimleri ve ASM çalışanları, yeni yönetmelik karşısında bir araya gelerek duruşlarını net bir şekilde ortaya koydular. Hak ve adalet talebi doğrultusunda yürüttükleri mücadele, sağlık sisteminde köklü değişiklikler talep ettiklerinin bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Bu bağlamda, iş bırakma eylemleri ve protestolar, yalnızca mevcut yönetmelik üzerindeki endişeleri dile getirmekle kalmayıp, sağlık alanındaki sorunların çözümü yönünde de önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
