Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı, “Çiğ Süt Desteği ve Süt Piyasasının Düzenlenmesi Uygulama Tebliği”ni Resmi Gazete’de yayımlayarak, çiğ süt üretimi ve piyasasını düzenleyecek yeni bir uygulama başlattı. Bu tebliğ, tarım sektöründe süt üreticilerine önemli destekler sağlamayı hedefliyor.
Yayımlanan tebliğe göre, çiğ sütü süt işleme tesislerine satışı sözleşmeli olarak gerçekleştiren ve Bakanlık Süt Kayıt Sistemi (BSKS) veri tabanına her ay kaydını yaptıran tarım amaçlı örgüt veya kooperatif üyeleri, temel destek ödemesi almaya hak kazanacak. Bu destek, manda, koyun ve keçi sütü gibi daha az bilinen süt türlerinin yanı sıra, inek sütü için de belirli kriterlere dayalı olarak hesaplanacak ve bu şartları yerine getiren üreticilere belirlenen katsayılarla ödeme gerçekleştirilecek.
Temel destek ödemesi, sütün kalitesine ve pazarlama şekline bağlı olarak belirli birim tutarlara göre hesaplanacak. Ayrıca, destekleme amaçlı veri tabanında günlük olarak en fazla 430 litre çiğ süt üreten ve bunu süt işleme tesislerine satan aile işletmeleri, sütünün belirli bir katsayı oranında destekten faydalanacak. Koyun ve keçi sütü üretenler için bu miktar ise 100 litre ile sınırlı kalacak. Bu üreticiler, ayrıca belirlenen ilave katsayıdan da yararlanabilecekler.
Kadın üreticilere veya destekleme takvim yılının son günü itibarıyla 41 yaşına girmeyen üreticilere, BSKS ve TÜRKVET sistemlerinde kayıtlı olmaları durumunda ilave 0.3 katsayısı uygulanacaktır. Ayrıca, süt havzaları olarak belirlenen Amasya, Çorum, Tokat gibi illerde üretilen sütler için ilave 0.4 katsayı, manda, koyun ve keçi sütü için ise 0.8 katsayı dramında destekler sunulacak.
ESK’YE Süt Ürünü Satan Üreticiler İçin Destekler
Ayrıca, hastalıktan ari olacak şekilde kurulan işletmeler veya Avrupa Birliği onaylı tesislerde üretilen sütler için 3 katsayı eklenerek destek sağlanacaktır. Tarımsal amaçlı örgütlerin aracılığıyla Et ve Süt Kurumu’na (ESK) süt ürünlerine dönüştürülmek üzere çiğ süt üreten üreticiler de bu destekten faydalanabilecek. Burada destek, 1 kilogram süt ürününün eşdeğeri olan süt miktarına dayalı olarak verilecektir.
Destek tabi tutulmak isteyen üreticilerin, BSKS’ye veri girişi için yetkilendirilmiş tarımsal örgüt üyesi olmaları gerekecek. Bu örgüt, ayrıca veri girişi yetkisi olmayan örgütlere üye üreticiler, il ve ilçe müdürlüklerine başvurarak destekten yararlanabilirler. Bunun yanı sıra, destek alacak üreticilerin işletmelerinin ve süt elde edilen hayvanların TARSİM ve TÜRKVET sistemlerinde kayıtlı olmaları gerekmektedir. Tüm bu süreçlerin düzgün bir şekilde işleyebilmesi için, üreticilerin BSKS’ye kaydolmaları da zorunludur.
Yeni tebliğle çiğ süt desteği ve süt piyasasının düzenlenmesi için gerekli finansman, tarım bütçesinden hayvancılık destekleme ödeneğinden karşılanacak. Ancak, haksız yere destekleme ödemesinden yararlandığı tespit edilen üreticilerin, 5 yıl boyunca başka hiçbir destekleme programından yararlanamayacağı da belirtilmektedir. Önceki tebliğ ise, 28 Şubat 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlükten kaldırılmıştır.
Yeni uygulama, 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir ve süt üreticilerine önemli katkılar sağlamayı hedeflemektedir.