NASA’nın Keşif Programları Başkan Yardımcısı Joel Kearns, Ay’da Güneş’in batışını ve ardındaki karanlığı gösteren ilk yüksek çözünürlüklü görüntülerin elde edilmesinin önemine dikkat çekerek, “Bunlar, Ay’da Güneş’in batışını ve ardından karanlığa gömülmesini gösteren ilk yüksek çözünürlüklü görüntüler,” ifadelerini kullandı.
NASA, özel uzay şirketi Firefly Aerospace ile iş birliği yaparak geliştirdiği Blue Ghost uzay aracının 2 Mart 2023’te Ay yüzeyine iniş yaptığını duyurdu. Bu araç, 16 Mart’ta kapanana kadar tam 14 gün boyunca veri topladı. Genel hatlarıyla, çoğu Ay iniş aracının aksine, Blue Ghost, Ay’daki aşırı soğuk gece koşullarına dayanacak şekilde tasarlanmamıştı. Ay geceleri ortalama iki hafta sürmekte ve bu süre zarfında sıcaklıklar -100°C seviyelerine kadar düşebilmektedir.
Görev süresince, Blue Ghost, uzay havasının ve kozmik güçlerin Dünya üzerindeki etkilerini anlamak için kapsamlı veriler toplayarak bilim dünyasına katkıda bulundu. Kearns, “Ekiplerimiz verileri incelemek için sabırsızlanıyor ve bu görevden büyük bilimsel keşifler bekliyoruz.” diyerek, toplanan verilerin önemine değindi.
Blue Ghost, 15 Ocak 2023’te Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatıldı ve NASA’nın Ticari Ay Yük Taşıma Hizmetleri (CLPS) girişimi çerçevesinde Ay’a iniş yaptı. Araç, Ay’ın Dünya’ya bakan tarafındaki Mare Crisium havzasına iniş yaparak, beraberinde 10 bilimsel ve teknolojik yük taşıdı. Bu, şimdiye kadar bir CLPS misyonunun taşıdığı en büyük bilimsel yük olarak kayıtlara geçti.
Taşınan cihazlar arasında, planetler arası derin robotik termal sonda, güneş rüzgarlarının Dünya’nın manyetik alanıyla etkileşimini inceleyen bir X-ışını görüntüleyici ve elektrik-mıknatıs alanları kullanarak 110 km derinliğe kadar ölçüm yapabilen bir alt yüzey probu yer alıyor. NASA yetkilisi Nicky Fox, “Şu an Ay’a gönderdiğimiz bilim ve teknoloji, gelecekteki keşiflere ve Ay’da uzun vadeli insan varlığına zemin hazırlıyor,” diyerek bu misyonun öneminin altını çizdi.
Blue Ghost, görev süresince yalnızca gün batımına dair görüntüler elde etmekle kalmadı; ayrıca binlerce başka görüntü de kaydetti. Araç, Ay’da bir gündoğumunu, Dünya’nın belirlediği bir Güneş tutulmasını ve son günlerde gerçekleşen Kanlı Ay tutulmasını belgeleyerek, uzay bilimi alanında değerli veriler sağlamış oldu.