Temmuz ayında devlet memurluklarındaki kota sisteminin kaldırılması talebiyle başlayan protestolar, Bangladeş Genelkurmay Başkanı General Waker-uz-Zaman’ın Başbakan Şeyh Hasina’nın ülkeyi terk etmesinin ardından geçici bir hükümet ilan etmesiyle doruğa ulaştı. 2009’dan beri iktidarda olan Hasina’nın istifası talebiyle şiddetlenen protestolarda yüzlerce kişi hayatını kaybetti ve yaralandı.
Bangladeş ordusu, Başbakan Şeyh Hasina’nın resmi konutundan ayrılmasının ardından ülkede geçiş hükümeti kurulacağını açıkladı. Bangladeş Ordu Komutanı General Waker-Uz-Zaman, Başbakan Şeyh Hasina’nın resmi konutundan ayrılmasının ardından basına açıklama yaptı. Ülkede geçiş hükümeti kurulacağını duyuran Waker-Uz-Zaman, gösterilerin ve şiddet olaylarının durulması halinde “sıkıyönetime gerek kalmayacağını” belirtti.
General Waker-Uz-Zaman, ülkedeki şiddet olaylarında göstericilerin hayatını kaybetmesine ilişkin soruşturma yürütmeyi taahhüt ederek, “Tüm siyasi partilerle verimli bir görüşme gerçekleştirdikten sonra geçiş hükümeti kurmaya karar verdik. Durumu çözüme kavuşturmak için şimdi Bangladeş Cumhurbaşkanı Muhammed Şahabuddin ile görüşeceğiz” diye konuştu. Waker-Uz-Zaman, Dakka Üniversitesi Hukuk Bölümü’nden Profesör Asif Nazrul’u, öğrencilerden protestolara son vermesini talep eden açıklama yapmaya çağırdı. Hasina’nın istifa ettiğini duyururken Bangladeş Başbakanı ise konuya ilişkin henüz açıklama yapmadı.
Başkentteki protestolar sürerken Başbakan Şeyh Hasina’nın resmi konutunu basan göstericilerin içerideki eşyaları dışarı çıkardıkları görüldü. Medyada yer verilen görsellerde, göstericilerin resmi konuttan Başbakan’ın sandalye ve koltuk gibi eşyalarını çıkartmaları dikkati çekti. Hükümet karşıtı protestocuların iktidardaki Avami Birliği Partisi’nin başkent Dakka’daki binasını ateşe verdiği bildirildi. Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin hükümetinin de Bangladeş sınırında “yüksek alarm” durumu ilan ettiği duyuruldu. Ordunun açıklamasının ardından başkent Dakka’da göstericilerin “coşkulu kutlamalar” yaptığı kaydedildi.
Hint basını, Başbakan Şeyh Hasina’yı taşıyan helikopterin, Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi yakınlarındaki Hindon Hava Üssü’ne indiğini bildirdi. Dhaka Tribune, başkent Dakka’da Hazrat Şahcelal Uluslararası Havalimanı’nın kapatıldığını ve uçuşların 6 saatliğine askıya alındığını duyurdu. Protestocuların ülkenin kurucu lideri ve Başbakan Hasina’nın babası Şeyh Muciburrahman’ın başkent Dakka’daki heykelini yıktığı belirtildi. Göstericilerin, İçişleri Bakanı ve diğer hükümet yetkililerinin konutlarını yağmaladığı da kaydedildi. Bangladeş parlamentosuna giren göstericilerin binayı yağmalamaya başladığı görüldü. Bu arada Hindistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval, Hindon Hava Üssü’ne Başbakan Şeyh Hasina Vecid ile bir araya geldi._HINT_ sınırında gece sokağa çıkma yasağı uygulanması kararı alındı.
Hasina’nın oğlu Sajeeb Wazed Joy, BBC’ye yaptığı açıklamada annesinin siyasete geri dönmeyeceğini söyledi. Joy, Hasina’nın “onca sıkı çalışmasının ardından bir azınlığın kendisine karşı ayaklanmasından büyük hayal kırıklığı duyduğunu” belirtti.
Bangladeş Cumhurbaşkanı Şahabuddin’in ofisinden yapılan açıklamaya göre, Şahabuddin, muhalefet partilerinin liderleri ile bir araya geldi. Açıklamada, Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) Genel Başkanı Begüm Halide Ziya’nın derhal serbest bırakılmasına “oybirliğiyle karar verildiğini” duyurdu. Ayrıca Şahabuddin, görüşmesinin ardından parlamentonun feshedildiği kararını aldı.
Öğrenci protestolarının liderleri de kurulacak geçici hükümete ilişkin açıklamada bulundu. Koordinatörlerden Nahid İslam, geçici hükümet çerçevesinin 24 saat içinde belirleneceğini ifade ederek, “Hasina’nın düşürülmesini şehit öğrencilere adadığını” söyledi. İslam, çerçevenin öğrenciler, sivil toplum temsilcileri ve siyasi liderlerle yapılan görüşmeler sonucu belirleneceğini ifade etti. Bangladeş’in genel sistemini değiştirmek istediklerini ve ordunun olağanüstü hal ilan etmesine karşı olduklarını belirtti. Öğrenci protestolarının liderlerinin General Waker-Uz-Zaman ile görüşmesi bekleniyor.
BBC’nin haberine göre, bugün en az 20 kişinin hayatını kaybettiği gösterilerde, ordu ve polis birimleri şehir genelinde görevlendirildi ve mobil telefon hizmetleri birkaç saatliğine kesintiye uğradı. Bangladeş’te gece 12’den sabah 6’ya kadar sokağa çıkma yasağı devam edecek ve eğitim ve kamu kurumları salı günü açılacak.
1971’deki Bağımsızlık Savaşı’nda görev alan kişilerin çocuklarına kamuda kontenjan ayrılması kararının ardından temmuz ortasında öğrencilerin başını çektiği protestolar başladı. Günlerce süren protestolarda hükümet, 147 kişinin yaşamını yitirdiğini açıklarken ölü sayısının 200’ü aşabileceği belirtildi. Hükümet, internet kesintisi, sokağa çıkma yasağı ve resmi tatil ilanlarıyla protestoları kontrol altına almayı denedi ancak başarılı olamadı. Yüksek Mahkeme’nin kontenjan kotası oranlarını düşürmesinin ardından protestocular, taleplerinin yerine geldiğini ve gösterilere son verdiklerini duyurdu. Bangladeş’te Hasina hükümetini protesto etmek için olanlar düşündür ve “kamuda kontenjan” protestolarında yaşamını yitirenler için adalet talebinde bulundular. Protestolar devam ederken polisle çatışmalar yaşandı ve son olarak hükümet karşıtı protestolar sırasında 100’den fazla kişi hayatını kaybetti.
