Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 2024 yılında kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli bir adım attı. Yapılan saha denetimleri 1,1 milyonu aşarak büyük bir ivme kazandı. Başbakanlık, vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla uyumsuz mükellefleri tespit etmek üzerine çeşitli analizler gerçekleştirdi. Bu analizler doğrultusunda, denetlenecek mükellef grupları belirlendi. Ayrıca, gelen ihbar ve şikayetler de dikkate alınarak denetim alanları seçildi.
2024 yılında, GİB tarafından birçok sektörde KDV oran uyumsuzluğu, belge düzeni ve ödemelerin kayıtlarla uyumu gibi kayıt dışılığa sebep olabilecek durumlar denetimlere tabi tutuldu. Bu çalışmalar, bandrollü ürünler ve akaryakıt ürünlerine yönelik denetimleri de içerdi. Sonuç olarak, toplamda 1 milyon 125 bin 410 saha denetimi gerçekleştirildi. Bu denetimlerde tespit edilen uyumsuzluklar yüzünden yaklaşık 7,4 milyar lira ceza kesildi.
Denetimlerde, 32 bin 255 kişinin hiç vergi kaydı olmadan kayıt dışı çalıştığı belirlendi. Bu kişi sayısı üzerine gerekli işlemler yapılarak 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi. Böylece kayıt dışı çalışan sektörlerde önemli bir yere sahip olan bu durum, vergi tahsilatlarını artırmak adına kritik bir rol oynadı.
KİRA BEYAN EDEN SAYISI ARTTI
Gelir İdaresi’nin kira gelirleriyle ilgili 2024 yılında yaptığı bir diğer çalışma ise kira mükellefleri oldu. İçinde kiracı bulunduğu değerlendirilen 425 bin konutta yoklama yapıldı. Bu çalışma sonucunda, 376 bin yeni mükellef beyanname vermeye başladı. Böylece, 2024 yılı için beyanname veren mükellef sayısında bir önceki yıla kıyasla yüzde 26’lık bir artış yaşandı.
Üstelik yaklaşık 55 bin mükellef, geçmiş yıllara ait kira beyannamesi vermeye teşvik edildi. Verilen bu beyannamelerle 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi. GİB, kira gelirlerinin doğru beyanı için bu tür çalışmalara devam edeceğini açıkladı.
BANDROLLÜ ÜRÜNLERE ÖZEL TAKİP
GİB tarafından uygulanan bandrol sistemi sayesinde tütün ve alkollü içkilerin kaçak veya kayıt dışı olup olmadığı kolay bir şekilde tespit edilebiliyor. 2007 yılında başlayan bu uygulama çerçevesinde, 2024 yılında 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki ile yaklaşık 600 milyon dal makaron denetlendi. Bu denetimlerde kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara ve alkollü içki ürünü ile 120 milyon dal makaron, adli süreçlerin başlatılması için kolluk kuvvetlerine bildirildi.
132,5 MİLYAR LİRALIK KAYIT DIŞI HASILAT İÇİN İZAH DAVETİ
GİB, nakdin yoğun kullanıldığı sektörlerde izaha davet işlemleri ve gönüllü uyum süreçleri başlattı. Fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı ya da IBAN yoluyla yapılan tahsilatlarla kayıtlara yansımayan hasılatlar analiz edildi. Bu yöntemlerle elde edilen ve kayıtlara geçmemiş olan hasılatlar için mükelleflerden izah talep edildi.
VERGİYE GÖNÜLLÜ UYUM GÖZETİLECEK
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu denetimlerin önemine vurgu yaparak, “Geçtiğimiz yıl yaptığımız düzenlemelerle vergi cezalarında etkinliği artırmak amacı
