Avustralya’nın Seçim Sistemi ve Yaklaşan Seçimler Üzerine Genel Bilgiler
Federal Parlamenter Anayasal Monarşi ile yönetilen Avustralya’nın yaklaşık nüfusu 27 milyon civarındadır. Avustralya Seçim Komisyonu’nun resmi verilerine göre, seçmen sayısı ise 18,5 milyon olarak belirlenmiştir. Ülkede her vatandaşın sandık başına gitmesi teşvik edilmektedir ve bu bağlamda yüzde 95 oranında katılım sağlamak, hem bir devlet geleneği hem de anayasal bir zorunluluk olarak kabul edilmektedir. Böylece, her Avustralyalı, seçim tarihi açıklandığı andan itibaren seçmen kaydını güncellemekle yükümlüdür. Geçerli neden göstermeden oy kullanmayan bireyler, gelir vergisi beyanlarına orantılı bir para cezası ile karşılaşabilmektedir.
Ülkede seçimin 2025 yılı içinde gerçekleşeceği anayasal olarak kesinleşmiş durumdadır. Ancak seçim tarihinin kesinleşmesi için, diğer ülkelerde pek sık rastlanmayan birkaç unsurun bir araya gelmesi gerekmektedir. Seçim çağrısı ile seçimin gerçekleşmesi arasında en az 33 gün süre olması gereken Avustralya’da, 8 Mart’ta yapılan Batı Avustralya yerel seçimleri dolayısıyla ‘iki kampanyanın aynı anda yürütülemeyeceği’ belirtilmektedir. Ayrıca seçim tarihinin açıklanabilmesi için ‘Federal Hükümet Bütçesinin’ de duyurulması gerekmektedir. Anayasa uyarınca parlamento görev süresinin bitiş tarihinden maksimum 68 gün önce seçimlerin yapılması gerekmektedir. Bütçenin 25 Mart’ta açıklanacağını göz önünde bulundurursak, seçimlerin nisan ayında yapılabileceği öngörülmektedir; ancak nisan ayındaki resmi tatillerin fazla olması nedeniyle 3, 10 veya 17 Mayıs tarihlerinden birinde gerçekleştirileceği kesin gözüyle bakılmaktadır.
Avustralya’nın Siyasi Yapısı
Avustralya, İngiliz Milletler Topluluğu’na üye bir ülkedir ve 1 Ocak 1901 tarihinden itibaren bağımsızlık kazanmıştır. Ancak, Avustralya’nın sembolik olarak bir kralı bulunmaktadır; bu kral, III. Charles’tır. Birleşik Krallık yönetim düzenine göre, Avustralya’nın, kralın bir toprağı olma durumu nedeniyle bir vali bulundurması gerektiği için, Avustralya Valisi kralın ülkedeki temsilcisi olarak görev yapmaktadır. Bu sembolik yönetim altında Avustralya’nın ‘Üç Seviyeli Hükümet Sistemi’, Temsilciler Meclisi, Senato ve Eyalet/Bölgesel Meclisi’nden oluşmaktadır.
Oylama Sistemi ve Temsil Yapısı
Avustralya’nın 6 eyaletten oluştuğunu belirtmek gerekir. Bu eyaletler; Yeni Güney Galler, Viktorya, Batı Avustralya, Güney Avustralya, Queensland ve Tazmanya’dır. Her biri, kendi iç işlerinde serbest kurallar ve yönetimsel kararlar alma yetkisine sahiptir. 150 sandalyeli Temsilciler Meclisi, her eyaletin nüfusuna göre temsilcilerle oluşturulurken, Senato her bir eyaletten 2 temsilci ile dönüştürülmektedir. Temsilciler Meclisi ve Senato, birbirlerini denetleyen bir yapı ile şeffaflık sağlamaktadır. Avustralya’daki partilerin liderleri, en çok sandalyeye sahip olan partinin lideri olarak Başbakanlık makamında bulunur.
Oylama süreci ise alışılmışın dışında işlemektedir. Seçmenler, Temsilciler Meclisi için yeşil, Senato için beyaz oy pusulasına sah