Ali Can POLAT
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) verilerine göre, Türkiye’de 15-29 yaş aralığında bulunan gençlerin %22.5’i “ne işte ne eğitimde” (ev genci) kategorisine girmekte. Bu oran, Türkiye’yi OECD ülkeleri arasında Güney Afrika’dan sonra ikinci sıraya yerleştiriyor. Önemli bir kıyas yapıldığında, Costa Rika ve Peru gibi ülkelerin bu konuda daha iyi durumda olduğu görülmekte. Türkiye’deki 2 milyon 896 bin ev gencinin temsil ettiği bu rakam, ailelerin ve gençlerin yaşamlarını olumsuz yönde etkilemekte. Gençlerin çoğu, para kazanmak için sözleşmeli askerlik gibi geçici çözümler peşinde koşarken, alternatif olarak yurt dışına kaçma yolunu tercih etmekte. Aileler ise bu süreçte büyük bir çaresizlik yaşıyor; dışarıda illegal yaşamlar sürerken evde işsizlik korkusu ile yüzleşmekte.
Kadınlarda Daha Yüksek Oran
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Araştırma Uzmanı Deniz Beyazbulut’un değerlendirmeleri, hükümetin dindar gençler yetiştirme politikalarının derin sorunlar yarattığına işaret ediyor. Beyazbulut, “İş gücü üzerine yoğunlaşan politikalar, geçici ve yüzeysel çözümler sunmakta. Genç işsizliğiyle ilgili sürekli olarak yeni programlar gündeme gelse de, bu programlar genellikle ucuz emek sömürüsüne ve gençlerin iş hayatına olan ilgisinin azalmasına yol açmakta.” dedi. Özellikle genç kadınların iş gücündeki yerinin daha düşük olduğunu vurgulayan Beyazbulut, bu kesimin oranının %30’lara kadar çıktığını belirtti. Barınma ve gıda gibi temel ihtiyaçların karşılanamaması, gençlerin bu çıkmaza sürüklenmesinde önemli bir etken olarak öne çıkmakta.
Dışarda Suç, Evde İşsizlik
Gençlerin yaşadığı bu olumsuz durum, aileleri de zor bir duruma sokuyor. Sultan E. isimli bir anne, “Oğlum için yurt dışına gitmenin yollarını arıyorum. Ülkede suç örgütleri oldukça aktif. Oğlumun serseri olmaması ve suça karışmaması adına evde tutuyorum. Ama bu durum depresyona girmesine yol açıyor, iş bulması ise daha da zorlaşıyor.” diye ifade ediyor. Bir diğer aile üyesi Hatice P. ise, “Oğlum bilgisayar programcılığı okudu ama mezun olduktan sonra ekonomik buhranın etkisiyle yazılımcılar bile iş bulmakta zorlandı. Geçen gün gittiği bir fabrikada haftalık 2 bin liraya çalıştırmak istediler.” diyerek sıkıntılarını dile getiriyor.
‘Torpiller Önümü Kesti’
Ev gençlerinin yaşadıkları sorunlara ilişkin çözüm arayışlarına dair çarpıcı örnekler de bulunmakta. 26 yaşındaki H.İ. adlı genç, “Ben bir koşucuydum ve uluslararası madalyalar kazanmıştım. Ancak torpiller yüzünden iş bulamıyorum. 80 bin lira borç altında kaldım ve şu anda sözleşmeli askerlik yapıyorum. 12 ay sonunda biriktirdiğim parayla iş kurmayı planlıyorum.” diyerek dile getiriyor. Benzer şekilde 25 yaşındaki T.E. ise, iş bulamamanın getirdiği zorluklardan dolayı yurt dışına kaçmış; kaçak telefonlarla uğraşmak zorunda kaldığını ve bunun sonucunda ailesinin onu oradan çıkardığını anlat
