İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından hesaplanan İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi’nin verileri gün yüzüne çıktı. Bu verilere göre, İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, 2023 yılının aralık ayında bir önceki aya göre %1,74 oranında bir artış göstermiştir. Aynı dönemde, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi de %0,82’lik bir artış kaydetmiştir.
Yıllık bazda değerlendirildiğinde ise, İTO’nun 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi, bir önceki yılın aynı dönemine göre %55,27 oranında bir artış gösterirken, Toptan Eşya Fiyatları İndeksi %40,64 artmıştır. Bu veriler, İstanbul’daki ekonomik şartların zorluk derecesini gözler önüne sermektedir.
Aralık ayındaki perakende fiyat değişimlerine bakıldığında, konut harcamaları grubundaki artışın %4,55, kültür, eğitim ve eğlence harcamalarında %2,34, ev eşyası harcamalarında %1,13, giyim harcamalarındaki artışın %1,05, gıda fiyatlarındaki artışın %0,93, ulaştırma ve haberleşme harcamalarında %0,77, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında %0,54 ve diğer harcamalarda ise %0,15 olduğu görülmektedir. Bu oranlar, yaşam maliyetlerinin üst üste eklenen zamlara karşı ne denli etkilendiğini ortaya koymaktadır.
Öte yandan, geçen ay toptan fiyatlardaki değişimlere baktığımızda, mensucat grubunda gerçekleşen artış %4,26 olarak kaydedilmişken, inşaat malzemeleri alanında %2,87, yakacak ve enerji maddelerinde %2,74, kimyevi maddelerde %1,35 ve gıda maddeleri grubunda %1,18 artış yaşanmıştır. Madenler grubunda ise %0,48 artış gözlemlenmiştir. Ancak, işlenmemiş maddeler grubunda %3,61’lik bir azalış yaşanmış olması, bu mal gruplarındaki hareketliliğin tersine işaret eden bir durum olarak dikkat çekmektedir.
Bu verilerin genel bir değerlendirmesi, İstanbul’daki ekonomik durumun ve enflasyonun ne denli ciddi boyutlara ulaştığını göstermektedir. Özellikle tüketim harcamaları üzerinde etkili olan paylar, toplumun büyük bir kesiminin yaşam standartlarını doğrudan etkileyen bir durum arz etmektedir. Fiyat artışlarının temel sebepleri arasında, döviz kurlarındaki dalgalanmalar, hammadde fiyatlarının artışı ve genel ekonomik belirsizlikler gibi faktörler etkili olmaktadır. Bu bağlamda, yetkililerin alacağı önlemler ve uygulanacak politikalar büyük bir önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, İstanbul’daki fiyat endeksleri, bireylerin günlük yaşamlarını ve tüketim alışkanlıklarını doğrudan etkileyen dinamikler haline gelmiştir. Tüketicilerin bütçesini zorlayan bu durum, ilerleyen dönemlerde ne gibi gelişmelere yol açacak, bu ise merak konusu olacaktır. Ekonomi üzerindeki bu olumsuz etkilerin minimize edilmesi için gerekli adımların atılması kaçınılmaz görünmektedir.
