Nasim, İran’ın Evin Hapishanesi’nde, penceresiz bir hücrede yalnız başına otururken, dışarıda işkence gören diğer mahkumların çığlıklarını duyuyordu. Gardiyan, hücrenin kapısını yumruklayarak, “Bu dayağı duyuyor musun? Hazırlan, sıra sana gelecek” diyerek tehdit etti. onun için her gün 10-12 saat süren sorgulamalar, celaletle yaşadığı korkunç bir kabusa dönüştü. 36 yaşındaki kuaför Nasim, ilk kez gözaltına alındığında, cezaevinin karanlığında tek başına öleceğini ve kimseye duyuramayacağını düşünüyordu.
Evin Hapishanesi’ne 2022 yılının Eylül ayında 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümüyle başlayan “Kadın, Yaşam, Özgürlük” protestolarıyla bağlantılı olarak tutuklanan binlerce kişiden biriydi. Mahsa, kıyafet kurallarına uymadığı iddiasıyla gözaltına alınmış, ardından gözaltında hayatını kaybetmişti. Evin’den serbest bırakılan bazı kişiler içerideki koşullar hakkında konuşabilse de, hala cezaevinde bulunan mahkumların yaşamları hakkında bilgiler sızmamaktadır.
Evin Hapishanesi, sadece bir zulüm merkezi olmayıp; ayrıca mahkumların kadın hakları için kampanya yaptığı, çeşitli kısıtlamalara meydan okuduğu bir yer olarak da öne çıkıyor. Mahkumlar arasında birbirleriyle dayanışma kurarken, çeşitli sorunlar da yaşanmaktadır. Örneğin, gardiyanların açıkladıkları tehditler ve sorgulamalar bu zor günlerde kadınların yaşadığı psikolojik baskıyı artırmaktadır.
Nisan 2023’te protestolara katıldıktan sonra gözaltına alınan Nasim’in hikayesi dikkat çekici. Arkadaşlarının kaybını düşünerek dayanmasını sağladığını söyleyen Nasim, tecrit hücresinde geçirdiği zamanın ardından vücudundaki yaralarla ortaya çıktı. Rezvane ise 2023’te eşiyle birlikte gözaltına alındı; burada kocasına yönelik şiddet tehdidi ile karşı karşıya kaldı. Her iki kadın da cezaevinin kadın kanadına sevk edildikten sonra, siyasi suçlardan tutuklanmış diğer mahkumlar ile birlikte yaşamak zorunda kaldı.
Evin Hapishanesi’nde, kadınların çoğu, politik eylemler nedeniyle ceza almıştır. Kadınlar, sıkışık koğuşlarda üst üste yatan yataklarda kalmak zorundadır. Sıcak yaz günlerinde ter içinde kalırken, kış aylarında ise soğuktan donmaktadırlar. Kurumda bazı temel ihtiyaçların karşılanması adına küçük bir mutfak ve ocak bulunmaktadır. Kantinden yiyecek alacak paraları olduğunda yemek yapabilmeleri mümkün olmaktadır; ancak içerideki durum ve fiyatlar dışarıdan oldukça yüksektir.
Nasim gibi diğer mahkumlar da hapishanenin psikolojik baskıları ile sürünen bir hayata devam etmeye çalışmaktadır. Kadınların karşılaştığı en büyük zorluklardan biri infaz beklemek ve psikolojik baskı görebilmektedir. Nasim, kesintisiz gelen bu tehditler karşısında arkadaşlarıyla dayanışma içinde olmakta ve bu şekilde hayata tutunmaktadır.
Evin Hapishanesi’nde insan hakları ihlalleri sürekli olarak gündeme geliyor. 2022 yılında Evin’i dört yıl boyunca yenileme ve ceza azaltma uygulaması getirilse de, bu süreçte kadınların psikolojik ve fiziksel standartları pek dikkat edilmemektedir. Uluslararası Af Örgütü’ne göre, 2022 yılında İran’da 800’den fazla kişi infaz edilmiştir; bu, son sekiz yılın en yüksek sayısını temsil etmektedir.
Kadınlar, hapishanede infazları protesto etmekte ve durmadan mücadelenin içinde olmaktadırlar. Mahsa Amini’nin ölüm yıldönümünde kadınlar başörtüleriyle yapılan yasaklara karşı eylemler gerçekleştirmiştir. Yalnızca sub
