Cep telefonları, alarm gibi birden fazla işlevi ile en yaygın kullanılan cihazlardan biri haline gelmiştir. Özellikle işe gitmek ya da ders çalışmak için erken uyanma ihtiyacı olduğunda son derece faydalı bir araçtır. Ancak, yatmadan önce sosyal medya kontrolü, haber okumak veya relaxasyon uygulamaları kullanmak, birçok insan için normalleşen davranışlar haline gelmiştir.
Bu alışkanlıklar, başlangıçta zararsız görünse de uyku döngülerini bozabilir ve genel sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. St. Louis Hastanesi’nde uyku uzmanı olan Shalini Parotti, cep telefonlarının uykusuzluğa yol açabileceğini vurgulamakta ve bunları yatak odasından uzak tutmanın en iyi çözüm olduğunu belirtmektedir.
Parotti, “İdeal olarak akıllı telefonlarımızı yatak odası dışında bir odada bırakmalıyız, çünkü onları başka bir odada tutmak, uyku bozuklukları ve uykusuzluğun sayısını azaltır” diye açıklamaktadır. Bu tavsiye, uyku kalitesini artırmak için önemli bir adımdır.
Işık, Melatonin Üretimini Etkiler
Uzmanların belirttiğine göre, ekranların yaydığı mavi ışığa maruz kalmak başlıca sorunlardan biridir. Bu mavi ışık, uyku düzenini sağlayan melatonin hormonunun üretimini etkileyerek derin ve dinlendirici bir uykuya geçişi zorlaştırabilmektedir. Ayrıca, telefonun başucunda bulundurulması, onu kullanma isteğini artırır; Instagram, TikTok ve Facebook gibi platformların sürekli içerik akışı sunması, kişilerin daha uzun süre uyanık kalmasına neden olabilir.
Uykunun Son Evresini Kesintiye Uğratır
Cep telefonlarını çalar saat olarak kullanmak da çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Bu sorunlardan biri, alarmı birkaç dakikalık aralıklarla erteleme olanağı sunan ‘erteleme’ fonksiyonudur. Seattle Hastanesi’nden nörolog Brandon Peters Mathews, bu fonksiyonun vücudun REM (hızlı göz hareketi) olarak bilinen uykunun son evresini kesintiye uğratabileceğini belirtmektedir. Mathews, “Erteleme fonksiyonunu kullanarak uyanma saatinizi birkaç dakika bile geciktirirseniz, geri gelen uyuşukluk uyku döngüsünün bu evresini olumsuz şekilde etkilemektedir” diyerek bu alışkanlığın uyku kalitesine zarar verebileceğini vurgulamaktadır.
Diğer bir önemli konu ise, cep telefonlarının ürettiği elektromanyetik alanlara sürekli maruz kalmanın olası etkileridir. Bu cihazların yaydığı radyasyon, Uluslararası İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyondan Korunma Komisyonu gibi kuruluşlar tarafından güvenli kabul edilen sınırlar içinde yer alıyor olsa da, yine de dikkatli olunması gerektiği belirtilmektedir. Bazı araştırmalar, uyumadan önce telefon kullanmanın aşırı kullanımının duygusal dengeyi etkileyebileceğini, kaygı ve depresyon gibi ruh sağlığı sorunlarıyla bağlantılı olabileceğini göstermektedir.
