“Parasal Sıkılaşma Dönemlerinde Firmaların Temerrüde Düşme Davranışları” Analizi Yayımlandı
TCMB Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürü Yusuf Kenan Bağır, Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürü Ünal Seven ve Ekonomist Ertan Tok’un hazırladığı analiz, “Parasal Sıkılaşma Dönemlerinde Firmaların Temerrüde Düşme Davranışları Nasıl Farklılaşıyor?” başlığıyla yayımlandı.
Analiz firmaların temerrütlerini incelerken finansal istikrar açısından göz önünde bulundurulan önemli göstergelerden biri olan firma temerrütlerinin sıkılaşma dönemlerinde nasıl değiştiğini ele aldı. 2023 yılı haziran ayında başlayan sıkılaşma döneminde firma temerrütlerinin ölçek ve sektörel bazda nasıl farklılaştığı ve finansal borçluluğun bu süreçteki rolü üzerinde durdu.
Analize göre, tarihsel olarak, ticari kredi faiz oranlarının 2018 ve 2023 sıkılaşma dönemlerinde arttığı belirtildi. Ancak, 2018’deki sıkılaşma döneminde ticari kredi TGA’larının 2023 dönemine göre daha düşük seyrettiği vurgulandı. Bu dönemde TCMB, faiz oranını yükselterek ticari kredi faizlerini artırmış ve firmaların borçluluk oranlarının değişimini etkilemişti.
Analizde yapılan değerlendirmelere göre, temerrütlerde görülen farklılaşmanın firma özellikleri ile ilişkisi incelendi. 2018’deki parasal sıkılaşma döneminde sağlıklı firmalardan temerrüte düşenlerin oranının daha yüksek olduğu tespit edildi. Ayrışmanın faiz artışının başladığı aydan 6 ay sonra belirgin hale geldiği belirlendi.
Firma temerrütlerinin borçluluk ve ölçek açısından değerlendirildiği analizde, yüksek borçlu orta ve büyük ölçekli firmalarda temerrüt artışının daha belirgin olduğu ortaya konuldu. Ayrıca, faiz artışının borçluluğa duyarlılığını gösteren bulgular, temerrütün faizlerin yükseldiği dönemde daha da arttığını gösterdi.
Sonuç olarak, 2023 yılındaki faiz artışının yüksek borçluluğa sahip firmalar üzerinde olumsuz etki yaratabileceği belirtildi. Analizde, karşılaştırma dönemleri ve mevcut ekonomik durumun reel sektör borçluluğu açısından farklılık gösterdiği ve firmaların kredi riskine karşı daha dayanıklı hale geldiği değerlendirmesi yapıldı.
Analizde, firma temerrütlerinin 2023 yılı itibarıyla ışık tutmak amacıyla yapılan yaşlandırma analizi sonuçlarına da yer verildi. Bu analiz, firmaların temerrüt riskinin önceki dönemlere kıyasla daha düşük seyrettiğini gösterdi ve sektörler arasında olumlu bir ayrışma olduğunu ortaya koydu. Sonuç olarak, firma temerrütlerinin fiyat ve finansal istikrar açısından yakından takip edilmesi gerektiği vurgulandı.
