Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, 2023 yılının Eylül ayında Brüksel’de gerçekleştirilen AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanları toplantısında önemli bir açıklamada bulundu. Kallas, toplantıya sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımla katıldığını belirterek, “AB ülkelerinin dışişleri bakanları, Rusya’ya yönelik yaptırımların tekrar uzatılması konusunda anlaştı.” ifadesini kullandı. Bu karar, Moskova’nın savaşı finanse edecek gelirlerden mahrum kalmasına yol açacak.
Kallas, Rusya’nın neden olduğu zararın bedelini ödemesi gerektiğini vurguladı. 2014 yılında Ukrayna’nın istikrarsızlaştırılmasına yönelik ilk olarak başlatılan kısıtlayıcı tedbirlerin, Şubat 2022’de gerçekleşen Ukrayna saldırısı sonrası önemli ölçüde genişletildiği unutulmamalıdır. Bu çerçevede, yapılan yeni düzenlemelerle mevcut yaptırımların süresi 31 Temmuz 2025’e kadar uzatılacak.
AB, bugüne kadar Rusya’ya karşı toplamda 15 yaptırım paketi yürürlüğe koydu. Bu yaptırımlar, enerji, sanayi, teknoloji, ulaşım, çift kullanımlı ürünler ve lüks eşya gibi geniş bir yelpazeyi kapsamına alıyor. Rusya’nın ticaret, finans, petrol ve kömür gibi alanlarda uygulanan kısıtlamaları da bu paketlerin bir parçasını oluşturuyor. Bu bağlamda, özellikle deniz yoluyla taşınan ham petrol ve belli petrol ürünlerinin Rusya’dan AB’ye gönderilmesi konusunda getirilen yasaklar da dikkate değerdir.
Bunların yanı sıra bazı Rus bankalarının uluslararası ödeme sistemi SWIFT’ten çıkarılması ve çok sayıda medya kuruluşunun faaliyetlerinin askıya alınması gibi ek önlemler, AB’nin yaptırım listesi içinde yer almaktadır. AB’nin Rusya’ya yönelik ekonomik yaptırımlarının kapsamı, 2 binden fazla kişi ve kurumu içermektedir. Bu durumda, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı uyguladığı saldırgan politikalara karşı verilen uluslararası cevabın ne denli kapsamlı olduğu açık bir şekilde görülebilmektedir.
Bu yaptırımların süresi her altı ayda bir uzatılmakta olup, mevcut yaptırımların süresi 31 Ocak 2025’te dolacaktır. Ancak, bu kararın alınabilmesi için AB üyesi ülkelerin oy birliği ile hareket etmesi gerektiği hatırlatılmalıdır. Son dönemde özellikle enerji alanındaki endişeler dolayısıyla Macaristan, yaptırımların uzatılması kararını onaylamamıştı. Bu durum, yaptırımların geleceği konusunda belirsizlikler doğurmuş ve AB içindeki dayanışmayı sorgulatır hale getirmiştir.
