Uzayda insanlar tarafından bırakılan enkaz ve atıkların giderek artan bir sorun haline gelmesi, uluslararası uzay ajansı NASA’yı harekete geçirdi. Bu atıklar, uzayda kullanım dışı uydulardan roket parçalarına ve kaybolmuş araçlara kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Dünya yörüngesinde dönen bu enkazlar, gelecekte astronotların zincirleme çarpışmalara maruz kalması ve uzayın erişilemez hale gelmesi ile sonuçlanabilir. Bu ciddi duruma “Kessler Sendromu” adı verilmektedir.
2 UYDUNUN ÇARPIŞMA RİSKİ KORKUTTU
28 Şubat tarihinde meydana gelen bir olay, uzay enkazının yarattığı çarpışma riskini gözler önüne serdi. Kontrolden çıkan Rus uydusu Cosmos 2221, Amerikan uydusu Timed ile neredeyse çarpışma noktasına gelmişti. Bu tür bir çarpışmanın ortaya çıkması, saatte 16.000 kilometre hızla hareket eden bir enkaz bulutunun meydana gelmesine ve diğer uzay görevlerine ciddi hasarlar vermesine yol açabileceği ifade ediliyor. Bu tehlike, uzay probleminin acil ve yenilikçi çözümler gerektirdiğini bir kez daha hatırlatıyor.
NASA’nın bu soruna çözüm bulmak amacıyla başlattığı LunarRecycle Challenge, iki ana proje üzerine odaklanıyor. İlk olarak, Ay yüzeyindeki atıkları geri dönüştürebilen sistemlerin tasarlanması ve geliştirilmesi hedefleniyor. Bu projeler, Ay ve Mars’a gerçekleştirilecek gelecekteki görevlerde kullanılması planlanan atık toplama, azaltma ve işleme süreçlerini içerecek. Böylece Dünya’dan sürekli ikmal ihtiyacı ortadan kaldırılacak.
İkinci aşama ise “dijital ikizler” oluşturma üzerine. Bu kapsamda, geri dönüşüm sistemlerinin fiziksel olarak inşa edilmeden önce sanal modellerinin oluşturulması hedefleniyor. Böylelikle, projelerin uygulanabilirliği değerlendirilecek ve süreçlerin optimize edilmesi sağlanacak. Bu yenilikçi yaklaşım, uzay araştırmalarının sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahip.
BAŞVURULAR 31 MART’TA SONA ERİYOR
LunarRecycle Challenge yarışmasına katılmak isteyenler, başvurularını 31 Mart 2025 tarihine kadar tamamlamalıdır. Yarışmanın ilk aşamasının sonuçlarının, Mayıs ayında açıklanması planlanmaktadır. Başvuru yapmak isteyenler için, yalnızca LunaRecycle Challenge İlgi Beyanı formunu doldurmaları gerekmekte. E-posta ile gönderilen teklifler kabul edilmemektedir. Resmi sorular için iki ayrı e-posta adresi de oluşturulmuştur.
Yarışmanın ana hedefi ise uzayın temizliği. Bu amaç doğrultusunda, yarışmayı kazananlara 3 milyon dolar (yaklaşık 109 milyon 980 bin Türk Lirası) ödül verileceği duyurulmuştur.
