Türk Ceza Kanunu (TCK) üzerinde yapılacak yeni bir düzenleme, “casusluk” suçunun kapsamını genişleterek kamuoyunda “etki ajanlığı” olarak adlandırılmaya başlandı. Bu düzenlemenin bu hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşülmesi planlanıyor.
Yeni düzenlemeye ilişkin olarak hazırlanan “Noterlik Yasa Teklifi”, toplamda 23 maddeden oluşuyor. Teklifin dikkat çeken 16’ncı maddesi, TCK’nın “Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk” bölümüne “Devletin güvenliği veya siyasal yararları aleyhine suç işleme” başlığı altında yeni bir suç tanımı ekliyor. Muhalefet ve basın meslek örgütleri, düzenlemedeki “muğlak ifadeler” nedeniyle bunun bir “cadı avına” dönüşebileceği endişesini dile getiriyor. Öte yandan, iktidar partisi ise bu düzenlemeyi “yeni tip casuslukla mücadele” çerçevesinde savunuyor.
Teklifin TBMM’den aynen geçmesi durumunda, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Anayasa Mahkemesi’ne iptal başvurusu yapmayı planlıyor. Söz konusu düzenlemenin ilk kez Mayıs ayında gündeme geldiği bildiriliyor. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) başlangıçta bu düzenlemeyi 9. Yargı Paketi’ne eklemeyi düşündü ancak gelen tepkiler neticesinde bu planından vazgeçti. İlk taslakta ise “Türk vatandaşları veya Türkiye’deki yabancılara araştırmalar yapma” gibi ifadeler suç kapsamına alınmıştı. Ancak yeni teklifte bu ifadeye yer verilmedi. Bunun yerine, “devletin güvenliği veya siyasal yararları aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları doğrultusunda suç işleyenlerin cezalandırılacağı” hükmü korundu.
Yasa Teklifi Ne Getiriyor?
Yasa teklifi, TCK’daki “casusluk” suçunu düzenleyen 339’uncu maddeye, “devletin güvenliği veya siyasal yararları aleyhine suç işleme” başlığı altında yeni bir suç tanımı ekliyor. Bu yeni madde, “casusluk suçu” kapsamı dışında olmak koşuluyla, “devletin güvenliği veya siyasi yararları aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları doğrultusunda suç işleyenlere üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası” öngörüyor. Ayrıca, “Fail hakkında hem bu suçtan hem de işlediği ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur” ifadesi, çifte cezalandırmanın da yolunu açıyor. Eğer söz konusu suç, savaş sırasındaki hazırlıklara zarar verirse, ceza 8 yıldan 12 yıla kadar artırılabilecek. Bu durumdan dolayı kovuşturma yapılması ise Adalet Bakanlığı’nın iznine tabi olacak.
İktidar Düzenlemeyi Neden İstiyor?
AKP yetkilileri, yeni düzenlemeye ihtiyaç duyulmasını, TCK’daki casusluk suçunun kapsamının gelişen teknoloji karşısında yetersiz kalmasıyla gerekçelendiriyor. Parti kurmaylarına göre, mevcut TCK’daki “casusluk” suçu, yalnızca bilgi ve belge temini üzerinden işlenebiliyor. Ancak günümüzde casusluk kavramına dahil olabilecek eylemler yeni tekniklerle gerçekleştiriliyor. Yasa teklifinin gerekçesinde, düzenlemeye gerek duyulmasının nedeni olarak “casuslukla daha etkili mücadele” hedefi gösteriliyor. Ayrıca, “belge ve bilgi temini dışında casusluk maksadıyla suç işlenmesinin de ayrı bir suç olarak düzenlendiği” ifade ediliyor.
Muhalefet Ne Diyor?
Başta CHP olmak üzere muhalefet partileri, TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilen yasa teklifine “muhalefet şerhi” koydu. Bu muhalefet şerhlerinin ortak noktaları arasında düzenlemenin “çifte cezalandırma” içermesi, ifade özgürlüğüne yeni engeller getirmesi ve “
